07 februari 2024

Concert 16 december 2023

Zaterdag 16 december 2023, Auditorium Gulbenkian, Lissabon 
Hespèrion XXI o.l.v. Jordi Savall
Nedyalko Nedyalkov, Kaval
Yurdal Tokcan, Oud
Hakan Güngör, Kanun
Özata Ayan, Tamboer
Dimitri Psonis, Santur e Saz
Fahrettin Yarkin, Percussie
David Mayotal, Percussie
Jordi Savall, Rabeca en Viola da Gamba
Istanbul 1700
Dimitrie Cantemir
Ik ben een liefhebber (bepaald geen connaisseur) van de producties van Jordi Savall. Hij bracht vele cd's uit, en enkele thema-producties van één tot drie cd's behoren tot de bijzonderste in mijn cd-kast: Erasmus, Bal-kan, Oorlog en vrede (mijn favoriete productie) en meer. Ik heb onder andere ook een geweldige uitvoering van de Water Music van Handel door hem, en een Boccherini-cd. Ik kocht ooit ook de enkele cd Istanbul 1700 maar daar vond ik eigenlijk weinig aan. Teveel eentonig oriëntaals getokkel. Toen afgelopen zomer het jaarprogramma 23-24 van Gulbenkian bekend werd, stond daar ook dit concert van Jordi Savall bij. Ik twijfelde flink, vanwege die cd, maar goed, toch een kaartje gekocht. Ik moest trouwens snel zijn want Savall is hier zo populair dat zijn concerten bijkans sneller zijn uitverkocht dan Lowlands. Het kan verkeren: dit concert was van een enorme subtiliteit en schoonheid. De acht instrumentalisten, waaronder Savall zelf, speelden de sterren van de hemel in Turkse en Armeense muziek. De uitverkochte zaal hield twee keer drie kwartier zijn adem in, en het programma was zo opgebouwd dat het pas uitbundig applaudisseerde wanneer het daartoe door de muziek uitgenodigd werd. Enkele dagen na het concert beluisterde ik de Istanbul-cd opnieuw, en die kon ik beter waarderen. Maar de sfeer en subtiliteit van het concert ontbreekt op de cd. Wel was de concerttoelichting nagenoeg gelijk aan de tekst in het cd-boekje, met name over Dimitrie Cantemir (1673-1723) waarvan tijdens het concert (en op de cd) een aantal composities werden gespeeld. Ik heb bovenin de naam van de instrumenten overgenomen van het programmablad, alleen Tamboer en Percussie vertaald naar het Nederlands. Van de andere instrumenten ken ik de (eventuele) Nederlandstalige equivalent niet. Enfin, een weblog vol feitelijkheden over een concert met muziek die je anders nooit hoort, maar dat als een van de fijnste van de afgelopen jaren bleek te zijn. Savall liep op krukken, is al over de tachtig, maar wat een gigant!

15 december 2023

Opera 4 oktober 2023

Woensdag 4 oktober 2023, Teatro Nacional de São Carlos, Lisboa
Opera van Lissabon

Puccini: Madama Butterfly
Butterfly - Zarina Abaeva
Pinkerton - Carlos Cardoso
Sharpless - Stefan Astakhov
Suzuki - Cátia Moreso
Goro - Marco Alves dos Santos
Coro do Teatro Nacional de São Carlos
Orquestra Sinfónica Portuguesa o.l.v. Antonio Pirolli

Ik ben van de generatie dat er eerst alleen nog langspeelplaten waren. Maar al vrij snel kwam de CD en werd ik een early adapter. Mijn eerste complete opera op CD was Madama Butterfly van Puccini, de Decca-opname o.l.v. Serafin met Bergonzi en Tebaldi. Die viel me enorm tegen en dat heeft me heel lang weerhouden om van deze deze opera te houden. Maar pas sinds niet lang geleden (zie hier de weblog) vind ik Madama Butterfly een van de grandioze opera's uit het kernrepertoire. En daardoor moest ik natuurlijk ook naar deze uitvoering in Lissabon. Vooraf: ik vind Butterfly niet Puccini's meest aangrijpendste. Hoe mooi de muziek ook, en hoe uniek, het is een te voorspelbaar verhaal, en ofschoon La Bohème dat ook is: daarin word je veel vaker met je emoties tegen de wand geplakt. Desondanks: Butterfly behoort met Bohème, Tosca en in mindere mate Turandot tot de top-4 van Puccini, en als ik er een zou moeten kiezen, dan denk ik toch dat het de Bohème wordt. Maar goed, deze uitvoering van Butterfly was werkelijk prachtig. Abaeva en Cardoso zongen in de eerste akte de sterren van de hemel; wat een onverwacht goede bezetting. De tweede akte was niet minder fraai. In de derde akte bleek het toneelbeeld opeens verplaatst van de sfeervol-oriëntaalse uitbeelding naar een harde hedendaagse, en dat viel me rauw op mijn dak. Butterly was opeens een oude eenzame vrouw in een verlopen huiskamer met televisie, met een monotoon flatgebouw op de achtergrond. Ik kwam van een koude kermis thuis. Maar ja, een kennis die vlakbij mij woont ging enkele dagen later naar deze productie en zij vertelde me de clou: huwelijksbedrog is van alle tijden (het is niet voor niets een geaccepteerd Nederlands woord), dus dat vond ze wel een interessante wending. Enfin, je kunt er alles over vinden, maar dit was dus uiteindelijk een productie die 'blijft hangen'. 

07 december 2023

Concert 22 september 2023

Vrijdag 22 september 2023, Auditorium Gulbenkian, Lissabon
Maria João Pires, piano
Ignasi Cambra, piano
Lilit Gregorian, piano
Ricardo Castro, piano
Thomas Humphreys, bariton
Gyula Stuller, viool
Antonio Meneses, cello

Schubert: Marches militaires, D733, nr. 1 en 2
Schubert: Klavierstück, D946, nr. 2
Schubert: Frühlingsglaube, D686
Schubert: Wanderers Nachtlied II, D768
Schubert: Nachtstück, D672
Schubert: Fantasie in f, D940
Schubert: Pianotrio nr. 2, D929
Schubert: An die Musik, D547


Verspreid over drie avonden gaven Maria João Pires and friends afgelopen september vier Schubertiades, zoals Schubert zulke gevarieerde avonden met eigen muziek zelf ook gegeven zou kunnen hebben. Ik koos de tweede, vanwege drie Schubertstukken die me zeer lief zijn: het tweede Klavierstück (van de drie), de Fantasie in f voor piano vierhandig en het grootse Tweede Pianotrio. Wisselende bezettingen, waarbij geapplaudisseer tussen de stukken niet op prijs werd gesteld. Alle musici kwamen tegelijkertijd op en schoven aan rondom een grote tafel, met daarop wat versnaperingen en drank. Een kroonluchter maakte het plaatje af. De twee Marches militaires voor piano vierhandig werden mede door een blinde pianiste gespeeld; ze kwam op met een geleidehond die tijdens de uitvoering op zijn gemak voor de piano ging liggen en gemoedelijk de zaal in keek. Daarna speelde Pires, hier in Portugal natuurlijk oneindig populair, het tweede Klavierstück - ach wat is dat toch prachtig! Daarna een paar liederen en dan die twintig minuten durende Fantasie in f, zo weemoedig als Schubert maar zijn kan. Pires speelde hierin samen met Ricardo Castro. Na de pauze het Tweede Pianotrio, bijkans een symfonie voor viool, cello en piano dat drie kwartier duurt. Wat een meesterwerk! Helaas speelde Pires hier niet, maar Ricardo Castro speelde met gloed de dragende pianopartij. Tenslotte nog Schuberts ode aan de muziek. Er was nog wat improvisatiezang tussendoor, maar ik laat dat verder onvermeld omdat ik dat uiterst ongepast en lelijk vond; het deed afbreuk aan de sfeer van de avond. Maar verder: gewoon fijn om alleen maar Schubert te horen!

18 oktober 2023

Concert 14 september 2023

Donderdag 14 september 2023, Auditorium Gulbenkian, Lissabon Gulbenkian Koor en Orkest o.l.v. Lorenzo Viotti

Ligeti: Lux aeterna
Mahler: Symfonie nr. 7


Dit seizoen staan er meer concerten op mijn programma dan vorig jaar, te beginnen met Mahlers Zevende, niet bepaald zijn gemakkelijkste symfonie. Ik volg Lorenzo Viotti op Instagram en daar postte hij een lange video over zijn voorbereiding op de repetities en de drie concerten met dit programma, en vooral over zijn moeilijkheden met deze Zevende. Volgens Viotti zelfs een nog donkerder symfonie dan de Zesde, die hij begin dit jaar dirigeerde (zie hier de weblog). Voorafgaande aan het concert sprak hij in gelijke termen het publiek toe. Ondanks - of misschien wel vanwege - zijn eigen 'strijd' met dit stuk klonk er een uiterst gedetailleerde en overtuigende uitvoering, met relatief langzame tempi. Ik vind het zelf ook een ongemakkelijke symfonie, vooral vanwege dat rare laatste deel; het klinkt alsof Mahler niet meer wist wat hij als slotdeel moest componeren, en dan maar dat carnavaleske rondo schreef. Het eerste deel vind ik daarentegen grandioos, een van Mahlers beste delen. Als tegenhanger van deze donkere symfonie opende het concert met het negen minuten durend Lux aeterna van György Ligeti, een a capella koorstuk waar ik geen chocola van kon maken. Ik weet ook niet zeker of het koor het wel zo zuiver zong. Tijdens de uitvoering van dit stuk was de achterwand gesloten met een zwart doek. Tijdens het eerste deel van Mahlers Zevende ging dat open en keken we weer naar de (inmiddels) nachtelijke binnentuin van het Gulbenkian-complex.

16 september 2023

Opera 31 juli 2023

Maandag 31 juli 2023, Convento de Christo Tomar

Handel: Xerxes

Alunos de Ópera da 23e Edicão Curso Internacional de Música Vocal 2023
Orquestra Filarmonica das Beiras o.l.v. Leandro Alves

Een onverwacht cadeautje: een Handel-opera in het prachtige Convento de Christo in Tomar, op een kwartier rijden van mijn huis. Kennissen uit de buurt attendeerden me erop. Gratis toegang, en volle bak op deze maandagavond. Ik ken deze Handel-opera niet, maar hij werd flink ingekort; het duurde alles bij elkaar ruim anderhalf uur. De aria's waren flink korter dan normaal bij Handel; van de gebruikelijke ABA-vorm werd naar mijn idee alleen de eerste A gezongen. Helemaal OK, want zo zat de vaart er goed in. De ambiance was geweldig, en er werd zeer aanstekelijk gezongen en geacteerd door deze groep studenten van een of andere zomercursus. Vlakbij zat een jochie van een jaar of vier, en hij luisterde de eerste driekwartier vol aandacht, daarna ging hij op zijn rug liggen dagdromen. Het orkest speelde zeer vakkundig; het klonk allemaal heel fraai in deze open ruimte. Op de wanden werd zelfs de tekst in het Portugees getoond. De foto hierboven nam ik voor aanvang. Mooie avond!

31 augustus 2023

Opera 5 juni 2023


Maandag 5 juni 2023, Teatro Nacional de São Carlos, Lisboa
Opera van Lissabon

Verdi: Il trovatore
Leonora - Christiana Oliveira
Azucena - Cátia Moreso
Manrico - Ivan Gyngazov
Conte di Luna - Alessandro Luongo
Coro do Teatro Nacional de São Carlos
Orquestra Sinfónica Portuguesa o.l.v. Antonio Pirolli

Het is alweer bijna drie maanden geleden dat ik hierheen ging; in de tussentijd nog naar een andere opera geweest - beschrijving volgt. Het kwam er even niet van de weblog te schrijven. Komend seizoen veel meer concerten en wat opera's geboekt dan het afgelopen jaar, inclusief een reis naar een groot buitenlands operahuis. Ik ben deze voorstelling eigenlijk grotendeels vergeten. Wel weet ik dat ik niet heel erg onder de indruk was. En dat terwijl Il trovatore een van mijn lievelingsopera's is. Maar ik ken het stuk zo goed, vooral van de sublieme opname op DG o.l.v. Tullio Serafin met Carlo Bergonzi, Antionetta Stella, Ettore Bastianini en Fiorenza Cossotto, dat de zangers van deze uitvoering me niet bij de lurven wisten te grijpen. Christiana Oliveira en Ivan Gyngazov zongen verdienstelijk maar niet grandioos, en ook Cátia Moreso en Alessandro Luongo vond ik te weinig krachtig. Maar goed, misschien was ik niet helemaal in 'the mood', dat kan ook. De muziek blijft natuurlijk onverwoestbaar. Waar in Rigoletto en La traviata nog de driehoek sopraan, tenor en bas/bariton de kern van de handeling uitmaakt, voegt Verdi in Il trovatore er de mezzo-sopraanpartij van Azucena toe, wat de complexiteit van het verhaal, maar ook de muzikale diversiteit enorm doet toenemen. Grandioze opera!

10 mei 2023

Opera 24 april 2023


Maandag 24 april 2023, Centro Cultural de Belém
Opera van Lissabon 

Wagner: Der fliegende Holländer

Holländer -  Tomas Tomasson
Senta - Gabriela Scherer
Daland - Peter Rose
Erik - Peter Wedd
Timoneiro - Marco Alves Dos Santos
Coro do Teatro Nacional de São Carlos
Orquestra Sinfónica Portuguesa o.l.v. Graeme Jenkins >

Wagner in  Portugal? Ik hoorde alle Wagners in Amsterdam, en sommige in Londen en Wenen. Zie de opera-lijst hiernaast. Maar in Lissabon? Enfin, toen deze uitvoering maanden geleden online werd aangekondigd kocht ik een kaartje, maar tot de dag ervoor twijfelde ik of ik die 130 kilometer moest afreizen naar Belém, de toeristische trekpleister door dat torentje in de Taag, zo'n 10 kilometer ten westen van Lissabon. En laat op de avond weer terug. Ik overwon gelukkig mijn snobistische twijfels en reed al vroeg naar Belém, naar dat stomme torentje maar hoe prachtig overweldigend de facade van het klooster aldaar! En daartussen staat het Centro Cultural, modern, stijlvol en met een geweldig klinkend auditorium waar op deze zomerse maandagavond in april een verrassend grandioze uitvoering gegeven werd van Der fliegende Holländer. Ik begon deze muziek-weblog in 2005, en sindsdien hoorde ik live alle Wagner-opera's vanaf de Lohengrin tot de Parsifal meerdere keren elk, maar niet een keer de Holländer, dat was daarvoor bij de Nederlandse Opera, zo lang geleden dus. En ondanks dat Wagner in deze opera nog zoekende was naar zijn eigen stijl: wat een verrukkelijk stuk! De Holländer heeft zijn prachtige duistere aandeel. Senta haar heldinnenrol, Erik zijn tenorbravoure en Daland de sonore baspartij, en hoe waren deze rollen goed bezet! Tomasson zong met autoriteit de titelrol, Scherer een zuivere Senta, en Rose is nog steeds een geweldige zanger - bij DNO zong hij o.a. Ochs in Der Rosenkavalier. De hoofdrol werd echter opgeëist door het koor, dat hoorbaar en zichtbaar los ging - met name aan het begin van de derde akte. Het was een feest om te zien en te horen - en het Portugese publiek luisterde ademloos, maar betoonde zich na afloop als Wagner-liefhebbers pur sang; het applaus was terecht grandioos. De enscenering was simpel-praktisch, ondersteund door een videoscherm dat in de demonische koorpartij van de Holländer-schippers deed huiveren. Heerlijk om opeens deze opera na zoveel jaar opnieuw te horen en te waarderen.
Ik beluisterde enkele weken voor deze uitvoering de bekende opname van Klemperer met Theo Adam en Anja Silja als Holländer en Senta, maar pakte tijdens het schrijven van deze weblog toch die andere opname uit mijn cd-kast en die ik gewoon beter vind: de live-opname uit Bayreuth onder leiding van Karl Böhm, met Thomas Stewart als Holländer en Gwyneth Jones als Senta. In hun 'liefdesduet' aan het slot van de tweede akte blaast Jones iedereen de tent uit, maar wat een stem en hoe grandioos de climax!

07 april 2023

Recital 20 maart 2023

Maandag 20 maart 2023, Auditorium Gulbenkian Lissabon
Grigory Sokolov, piano

Purcell: Suite nr. 2, 4 en 7
Purcell: Ground in Gamut, A New Irish Tune, A New Scotch Tune
Purcell: Trumpet Tune, Round O, Chaconne
Mozart: Sonate nr. 13 in Bes, KV 333
Mozart: Adagio in b, KV 540


Op drie dagen na precies tien jaar geleden de laatste keer bij een recital van grootmeester Sokolov (zie hier), maar dat maakte zoveel indruk dat ik voor dit optreden apart naar Lissabon reed, en ik werd wederom niet teleurgesteld. Sokolov is een meester in subtiliteit - drie kwartier Purcell en dan toch een afgeladen zaal in de ban houden! Na de pauze Mozart, waarin hij in de Sonate alle herhalingen speelde en afsloot met het tien minuten durende, aangrijpende Adagio. Net als in 2013 speelde hij daarna zo'n zes toegiften, waaronder Chopin, Brahms en ondanks de kleinere vleugel uiterst volbloedig die geweldige Prelude op. 23 nr. 2 van Rachmaninov, eindelijk voor mij de eerste keer live, en hoe! De reis alleszins waard!

01 april 2023

Opera 5 maart 2023

Zondag 5 maart 2023, Teatro Nacional de São Carlos, Lisboa
Opera van Lissabon

Donizetti: Lucia di Lammermoor
Lucia - Rita Marques
Edgardo - Luis Gomes
Enrico - Gezim Myshketa
Raimondo - Fabrizio Beggi
Arturo - Marco Alves dos Santos
Coro do Teatro Nacional de São Carlos
Orquestra Sinfónica Portuguesa o.l.v. Antonio Pirolli
Wederom een Donizetti-opera, met wederom de Portugese sopraan Rita Marques in de hoofdrol (zie hier de vorige keer in L'elisir d'amore). Ze is een meer dan uitstekende belcanto-zangeres. Geen grote luide stem, maar zuiver, wendbaar en ook gewoon mooi. Ik zat in een soort van loge op de derde verdieping, maar had een prima uitzicht op het toneel en de orkestbak en het klonk allemaal geweldig. Prima zangers, maar een uitermate bevreemdende enscenering, waarin modern en klassiek door elkaar heen liepen. De waanzinscène was uiterst curieus: Lucia stapt opeens in moderne kledij in een auto, en zingt al autorijdend haar ondergang tegemoet. Op de achteruitkijkspiegel een camera zodat ze op en scherm achterop het podium groot werd geprojecteerd. Halverwege de scène stapt ze even uit, daarna weer in en rijdt ze zich uiteindelijk zogenaamd te pletter. Tja, zulke moderne regisseursfratsen had ik al een poosje niet meer gezien (vroeger bij De Nederlandse Opera meer regel dan uitzondering). Desondanks een fijn middagje opera. Binnenkort zelfs naar Wagner!

26 maart 2023

Concert 18 februari 2023

Zaterdag 18 februari 2023, Auditorium Gulbenkian, Lissabon Gulbenkian Orkest o.l.v. Lorenzo Viotti

Mahler: Symfonie nr. 6

Ik ga niet vaak meer naar concerten en opera's, maar lig nu toch opeens drie bezoeken achter met beschrijven. Allereerst de Zesde Mahler door het Gulbenkian orkest o.l.v. oud-chefdirigent Viotti. Ik volg hem op Instagram en hij dirigeerde dezelfde symfonie in de week erna ook bij de Münchner Philharmoniker. Het komt vaker voor: dirigenten die een werk in eenzelfde seizoen bij verschillende orkesten op de lessenaars laten zetten. Niets op tegen eigenlijk; je graaft je dan helemaal in in zo'n stuk. Viotti had zeker wat te vertellen met deze duistere symfonie. Het orkest klonk zeer transparant, terwijl hij er toch ook de nodige energie in stopte. Het Andante moderato was uiterst lyrisch en greep me erg aan. Misschien omdat ik zo weinig live-concerten meemaak? Er is onduidelijkheid over de volgorde van de twee middendelen: eerst het Scherzo en dan het Andante, of andersom. De meeste dirigenten kiezen voor eerst het Scherzo en dan het Andante, zoals ook Viotti, en eigenlijk werd me tijdens dit concert helder waarom dat de betere keuze lijkt: het Scherzo als derde deel en daarna die lange gitzwarte Finale is gewoonweg een te heftige aanslag op het gemoed. Tot teleurstelling van Viotti, mijzelf en waarschijnlijk veel andere mensen in het publiek begonnen enkelen direct na het wegsterven van de laatste hartslag te applaudisseren; als er één symfonie is waar ik me er altijd ongemakkelijk bij voel om geestdriftig te gaan  klappen is het wel bij dit stuk.
De foto hierboven toont de voorgevel van het Gulbenkian-gebouw: naast de concertzaal is er ook een geweldig museum, dat ik in de middag voorafgaande aan het concert bezocht. Het toont de collectie die Calouste Sarkis Gulbenkian bij elkaar verzamelde. Prachtig, en ook: subliem tentoongesteld. De buitenkant van het gebouw verdient geen schoonheidsprijs, maar binnen is het oor- en oogstrelend.

12 februari 2023

Concert 12 januari 2023

Donderdag 12 januari 2023, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Klaus Mäkelä
Sol Gabetta, cello

Jimmy López Bellido: Aino
Bloch: Schelomo
R. Strauss: Eine Alpensinfonie


Hoe vaak schreef ik tot voor enkele jaren in deze weblog, haast automatisch, de regels bovenaan deze weblog: datum, plaats en orkest. De laatste keer dat ik dat deed was oktober 2020 (zie hier) en twee weken ervoor de concerten waar Mäkelä zijn debuut bij het KCO maakte (hier). Sindsdien is er veel veranderd. Ik verhuisde begin 2021 naar Portugal, en Mäkelä wordt de nieuwe chef van het KCO. Welja! Een dierbare vriend organiseerde een verjaardagsparty, dé reden om na ruim anderhalf jaar afwezigheid naar Nederland af te reizen. En het KCO-concert paste perfect in het schema; samen met vriend CG met wie ik ontelbare opera- en KCO-uitvoeringen bezocht, inclusief dat debuut van Mäkelä, gingen we deze avond als vanouds naar het Concertgebouw. Zo voelde het ook, geen nostalgische sentimentaliteit. Ik liep de zaal in alsof de vorige keer - als gewoonlijk -  twee weken geleden was.  Net als de vorige keer bij Mäkelä kan ik me nu opnieuw weinig herinneren van het openingsstuk van López. Wel van Schelomo van Bloch - ik beluisterde het ter voorbereiding een week ervoor voor het eerst thuis op cd, maar in de zaal kwam het prachtig tot zijn recht. Gabetta speelde volbloedig, en de even belangrijke orkestpartij werd glansrijk gespeeld. Tja, dan de Alpensinfonie. Het is een van mijn lievelingsstukken. Gewoon ontzettend origineel en briljant gecomponeerd. Ik hoorde het onder Haitink (hier en hier) en Jansons (hier); Mäkelä dirigeerde een beheerste, overwogen uitvoering, zonder extremen, maar uiterst transparant. Ik hoorde details die ik nog nooit eerder hoorde. Perfecte uitvoeringen bestaan gelukkig niet.Wel goede en minder goede. Dit was een gewoon erg goede uitvoering. Heerlijk om erbij te zijn geweest!

30 oktober 2022

Opera 8 oktober 2022

Zaterdag 8 oktober 2022, Teatro Nacional de São Carlos, Lisboa
Opera van Lissabon

Donizetti: L'elisir d'amore

Adina - Rita Marques
Nemorino - Antonio Garés
Belcore - Ricardo Panela
Dulcamara - Ricardo Seguel
Giannetta - Joanna Seara
Coro do Teatro Nacional de São Carlos
Orquestra Sinfónica Portuguesa o.l.v. Antonio Pirolli

Na een half jaar weer naar de opera, überhaupt naar een live-uitvoering. Wederom in dat prachtige oude operatheater van Lissabon. Het is een feestelijke zaterdagmiddag: het begint om 16 uur, de pauze is een uur later, iedereen naar buiten in de zon op dat mooie pleintje voor het gebouw. Daarna weer naar binnen voor de tweede helft, en om half zeven sta je muzikaal-vergenoegd buiten, op naar een restaurant in de buurt. Ik was met twee liefste vriendinnen en we hadden een heerlijke middag en avond. L'elisir d'amore hoorde ik in 2010 (zie hier) en 2002 bij DNO, maar deze uitvoering was minstens zo verrukkelijk. De volledig Portugees-Spaanse cast zong uitstekend, de enscenering was zonder poespas, en de swingende muziek van Donizetti is aanstekelijk verrukkelijk. Ik koop (ik mag inmiddels wel zeggen) steevast het programmaboek, volledig in het Portugees, maar het bevat een volledige uitvoeringsgeschiedenis van het betreffende werk in dit operahuis. De première van Donizetti's opera was op 12 mei 1832 in Milaan (niet in de Scala). De Portugese première was in dit São Carlos-theater op 6 januari 1834, dus minder dan twee jaar later. Dat heeft wel wat als je bijna twee eeuwen daarna in datzelfde gebouw zit...

17 juni 2022

Opera 14 mei 2022

Zaterdag 14 mei 2022, Teatro alla Scala, Milaan
Teatro alla Scala
Verdi: Un ballo un maschera
Riccardo - Francesco Melli
Renato - Luca Salsi
Amelia - Sondra Radvanovsky
Ulrica - Yulia Matochkina
Oscar - Federica Guida
Coro e Orchestra del Teatro alla Scala o.l.v. Nicola Luisotti 
En nu dan wél! Ruim twee jaar geleden ging ik met vriend C. ook al naar Milaan, voor de Trovatore in de Scala, maar die voorstelling, op zondag 22 februari 2020, werd 20 minuten voor aanvang afgelast vanwege een of ander virus dat, vanuit China overgewaaid, vooral in Noord-Italië rondwaarde. Enfin, we weten er inmiddels alles van, maar op dat moment was de teleurstelling enorm. Ruim een maand voordat de repetities van deze Ballo zouden beginnen moest chefdirigent Riccardo Chailly afzeggen, maar het mocht uiteindelijk de pret niet drukken. Het was een grandioze voorstelling. Zoals het Koninklijk Concertgebouworkest vergroeid is met de grote zaal van het Concertgebouw, zo is het orkest van de Scala vergroeid met dit immense operatheater. Zo'n cello- of trompet-solo en ja, dat koper-achtergrondorkest bij de overgang van die laatste bravoure-aria van Riccardo naar het ballo - alsof die koperblazers niks anders doen: de balans was beter dan op iedere van de vijf opnames ik van deze geweldige opera bezit (en die ik in de weken ervoor allemaal beluisterd heb). Wat een orkestrale finesse. De zangers deden er niet voor onder, met een werkelijk sublieme Radvanovsky als Amelia voorop, en naast haar naar de keel grijpende aria's en  scènes: ze kleurde en mengde zo perfect in het slotkoor - ook dat kreeg geen opnameleider van al die plaatopnames voor elkaar. Luisotti dirigeerde precies, iets te gedragen naar mijn idee, maar daardoor kon ik wel wat langer naar dat grandioze orkest luisteren. Ik was al een keer eerder naar een Verdi-opera in de Scala (zie hier), maar dit smaakt naar zoveel meer. Een Forza del destino in de Scala, dat is bijna een ultieme wens... Binnenkort een bespreking van de vijf cd-opnames die ik van Un ballo in maschera heb. Ik beluisterde ze allemaal in de weken voorafgaand aan deze voorstelling - een enkele meerdere keren. En nu ik deze weblog een maand na dato schrijf, wil ik die sublieme opera weer opnieuw horen. En opnieuw...

06 april 2022

Opera 13 maart 2022

Zondag 13 maart 2022, Teatro Nacional de São Carlos Lissabon

Opera van Lissabon

Puccini: La Bohème

Mimì - Natalia Tanasii
Rodolfo - Gianluca Terranova
Musetta - Bárbara Barradas
Marcello - Christian Luján
Coro do Teatro Nacional de São Carlos
Orquestra Sinfónica Portuguesa o.l.v. Domenico Longo

Ging ik in Amsterdam voor de coronatijd gemiddeld eens per week maar een concert of opera, nu is het een bijzondere gebeurtenis. Corona gooide roet in het eten, maar nu ik in centraal Portugal woon, op ruim anderhalf uur rijden van Lissabon, is het eveneens een zeldzame happening. De laatste keer was in oktober! Maar nu dan La Bohème in dat prachtige operahuis van Lissabon, met een simpele traditionele enscenering (zie hierboven), zoals ook de vorige keer in Londen (zie hier) met Poetin-aanhangster Anna Netrebko. Schaarste maakt dat je het zeldzame waardeert, dus na zo lang geen live opera, tja, dan krijgt Puccini de waterlanders-sluizen gemakkelijk open. Tanasii en Terranova zongen prima, zo ook Barradas als Luján. De tickets voor een volgende operavoorstelling zijn binnen, halverwege mei. Moge die nu wél doorgaan, deo volente...

16 november 2021

Concert 19 oktober 2021

Dinsdag 19 oktober 2021, Auditorium Gulbenkian, Lissabon
Le Concert des Nations o.l.v. Jordi Savall
Beethoven: Symfonie nr. 6 'Pastorale' 
Beethoven: Symfonie nr 7
Sinds mijn vorige concert van Savall in 2016 (zie hier) kocht ik enkele prachtige cd-uitgaven van hem gebouwd rondom een thema - die oorlog-en-vrede cd's blijven trouwens de mooiste. En nu opeens met Beethoven, dát wilde ik horen. Het bleek een schot in de roos. Ik hoorde deze twee overbekende symfonieën niet eerder zo transparant. Ultieme uitvoeringen van Beethoven-symfonieën bestaan niet (meer), maar Savall dirigeerde prachtig gedreven uitvoeringen, zonder eigenzinnigheid na te streven. De vier contrabassen musiceerden alsof ze in een jazz-café uit hun dak gingen, maar legden ondertussen wel een klankbasis waarop de rest van het orkest speelde. Ze werden na afloop door Savall niet voor niets uitvoerig bedankt. Savall sprak tussen de twee symfonieën het publiek toe, volgens mij in het Spaans, maar het publiek luisterde alsof het Portugees was. Als toegift nog het tweede deel uit de Achtste symfonie - het kon vanavond niet op. Want ook: voor het eerst sinds januari 2020 een uitverkochte zaal! Savall debuteert komend voorjaar bij het KCO - dat is een reis naar het oude vaderland waard.

14 november 2021

Opera 1 oktober 2021

Vrijdag 1 oktober 2021, Teatro Nacional de São Carlos Lissabon
Opera van Lissabon

Tsjaikovski: Jolanta

Jolanta - Zarina Abaeva
Vaudémont - Misha Didyk
René - Evgeny Stavinsky
Robert - Guriy Guryev
Coro do Teatro Nacional de São Carlos
Orquestra Sinfónica Portuguesa o.l.v. Graeme Jenkins

Op het laatste moment besloten toch naar Lissabon te reizen om in dat prachtige operatheater de laatste opera van Tsjaikovski te horen. Evenals de vorige keer met Ernani (zie hier) een concertante uitvoering. Het viel uiteindelijk allemaal een beetje tegen. En dat lag niet aan de uitvoering: prima zangers en een goed spelend orkest onder leiding van Jenkins, die eind jaren tachtig en begin jaren negentig enkele keren bij De Nederlandse Opera vrij middelmatig gast-dirigeerde. Tegenviel vooral het zwakke libretto: Jolanta is blind en na de nodige verwikkelingen kan ze opeens weer zien, op een manier zoals in sommige Handel-opera's: er wordt uren over een enorm (liefdes)probleem gezongen en getreurd, maar in de laatste drie maten is alles ineens opgelost en iedereen blij. Tsjaikovski schreef voor het orkest prachtige muziek, maar voor de zangers is er eigenlijk weinig eer te behalen. Tenslotte, maar dat lag aan mijn onkunde: het bleek een korte opera, van nog geen vijf kwartier. De twee volgende opera-producties in dit theater (Handels Ariodante en Mozarts La clemenza di Tito) laat ik voorbij gaan - hopelijk biedt het voorjaar enkele goede redenen om naar dit mooie operahuis terug te gaan.

12 juli 2021

Opera 16 juni 2021

Woensdag 16 juni 2021, Teatro Nacional de São Carlos Lissabon
Opera van Lissabon

Verdi: Ernani

Ernani - Gregory Kunde
Elvira - Hui He
Don Carlo - Simone Piazzola
Silva - Fabrizio Beggi
Coro do Teatro Nacional de São Carlos
Orquestra Sinfónica Portuguesa o.l.v. Antonio Pirolli

Na zo'n anderhalf jaar ook weer naar een opera. Concertant uitgevoerd, maar wel op het podium van het prachtige operatheater van Lissabon. De foto boven en onder deze weblog nam ik zelf - het is een geweldig theater, gebouwd in 1793, toen Mozart pas twee jaar daarvoor was overleden, Rossini nog in de luiers lag, etc... In de zaal en de loges een kwart bezetting van bezoekers, maar koor, orkest en solisten gingen er vol voor. En eindelijk eens live die geweldige vroege opera van Verdi; ik schreef er al eens een cd-beschrijving over (zie hier). Gregory Kunde is een oude rot in het vak, maar nog prima bij stem. Hui He hoorde ik eens als Aida in de Arena van Verona (zie hier) en lijkt een beetje op haar retour. Piazzola en Beggi waren daarentegen grandioos - Piazzola is een naam om te onthouden. Als je zoals ik die grote zaal van het Muziektheater gewend bent, dan is zo'n oud klassiek operatheater enorm wennen, maar ook: beseffen dat de meeste opera's juist voor zulke zalen zijn geschreven. Dus: intiemer, directer, en dus ook voor minder zware stemmen. Ik zat precies in het midden van de zaal, maar het was alsof de zangers vlak voor me stonden. Het koor stond op etages achter het orkest, helaas achter plexiglas, waardoor de balans in hun nadeel uitviel. Maar goed, het was een onvergetelijke avond. Eindelijk weer een opera, en in de pauze iedereen naar het plein voor het gebouw. Ernaast loopt een straatje waar zo'n typisch Lissabons trammetje rijdt - de stiptheid van de kwartiersdienst was in de zaal goed te controleren. Het programma van volgend seizoen is nog niet bekend, maar ik ga er DV vaak naar terug!

30 mei 2021

Concert 29 april 2021

Donderdag 29 april 2021, Auditorium Gulbenkian Lissabon
Gulbenkian Orkest o.l.v. Lorenzo Viotti

Schumann: Symfonie nr. 1
Brahms: Symfonie nr. 2

Ruim een half jaar zonder live concerten; vreselijk natuurlijk maar ondertussen was ik druk genoeg met verhuizen naar Portugal. Hier schrok men in januari/februari zo van de enorme besmettingscijfers (door Kerstmis) dat men vervolgens massaal de strenge lockdownmaatregelen opvolgde - tijdens de weekenden en rondom Pasen mocht je zelfs je eigen gemeente niet verlaten. Dat had zijn effect, en meteen na Pasen werden er versoepelingen van kracht. Waaronder dat er ook weer concerten (met een beperkt publiek) gegeven konden worden. Aldus voor het eerst naar een bijna gewoon concert met heerlijke symfonieën. Het Gulbenkian Orkest staat dit seizoen nog onder leiding van Lorenzo Viotti - na de zomer verhuist hij naar De Nationale Opera in Amsterdam. Ik zag hem voor het eerst bij een invalbeurt bij het KCO in 2016 (zie hier de weblog) en sindsdien is hij aan een gestage opmars bezig. Het Gulbenkian Orkest is natuurlijk geen KCO, maar de symfonieën van Schumann en Brahms klonken prima, ook wetend dat dit pas het tweede concert van een serie van drie was, nadat het orkest een half jaar niet gespeeld had. Viotti bleef tot de laatste maat schaven, en dat leverde een spannend concert op. De zaal en het gebouw zijn typisch jaren zeventig, maar de glazen achterwand achter het orkest is erg fraai. Je kijkt uit op de tuin, er vlogen vogels (en ook een drone) voorbij en de vele kleuren groen van de bomen pasten mooi bij deze muziek. Binnenkort zelfs naar de opera in Lissabon!

18 december 2020

Concert 11 oktober 2020

Zondag 11 oktober 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Gustavo Gimeno
Krystian Zimerman, piano

Beethoven: Pianoconcert nr. 1, 2, 3, 4, 5

Eigenlijk 3 concerten, of één concert met twee lange pauzes. Het laatste concert voordat de boel weer op slot moest. Maar goed, wat een dag. Het concert met het Tweede en Eerste pianoconcert (in die volgorde) begon om half elf, het concert met het Derde concert om kwart over een, en het concert met het Vierde en Vijfde pianoconcert om half vier. Tja, wat te zeggen: doe het maar om al die concerten binnen een uur of zes te spelen. En dan zo spannend, moeiteloos, en gewoon erg mooi. Gimeno liet het orkest lekker spits spelen, en Zimerman voelde zich hoorbaar in zijn nopjes.
Ik besloot al voor corona dat ik stad en land zou verlaten voor een ander voort-bestaan. Dat gaat in januari gebeuren. Ooit kom ik terug in het Concertgebouw, natuurlijk. Maar dit was voor heel voorlopig de laatste keer. Tot horens!

Concert 24 en 25 september 2020

Donderdag 24 en vrijdag 25 september 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Klaus Mäkelä

Jimmy López: The travails of Persiles and Sigismunda
Sibelius: Symfonie nr. 1

Twee keer naar dit concert. De eerste keer lang van tevoren besteld, de dag erna een half uur voor aanvang om even de gedachten te verzetten na huis-verkoop-gedoe. Ik kan van het López-stuk niets meer herinneren. Des te meer van Sibelius 1. Mäkelä is half in de twintig, maar dirigeerde met autoriteit en met schwung. Hij is geeneens een belofte. Als je zijn concertprogramma bekijkt mag het KCO blij zijn dat hij tijd voor ze heeft. Dat heeft hij opeens extra: vandaag werd bekend dat hij de Kerstmatinee van Fabio Luisi overneemt (die heeft Covid). En terecht: Mäkelä haalde het beste uit het KCO, ik zat ademloos te genieten van een geweldige Sibelius 1.

Concert 17 september 2020

Donderdag 17 september 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Semyon Bychkov
Kirill Gerstein (piano), Miroslav Petkov (trompet)

Sjostakovitsj: Concert voor piano, trompet en orkest (pianoconcert nr. 1)
Dvorák: Symfonie nr. 8

Ideaal concert om mijn ouders van in de tachtig uit te nodigen. Ze houden allebei van Dvorák, en mijn vader is enorm fan van Sjostakovitsj. En als risico-doelgroep ook eens goed voor hen om uit huis te zijn. Het orkest speelde in topvorm en Gerstein en Petkov hadden er zin in. Mijn ouders genoten, en ik ook.

Concert 4 september 2020

Vrijdag 4 september 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Philippe Herreweghe

Haydn: Symfonie nr. 96
Schubert: Symfonie nr. 6

De laatste keer dat het KCO Schubert 6 speelde was o.l.v. Harnoncourt. Jaren 90. Haydns 'Miracle' hoorde ik nog nooit eerder live. Ik ken het stuk van noot tot noot, door de Harnoncourt-opname, eveneens met het KCO. Het laaste deel ervan is Haydn op zijn allerbest. Herreweghe liet minder extreem spelen dan voorheen Harnoncourt, maar wel heel verzorgd en gewoon erg mooi!

13 september 2020

Concert 29 augustus 2020

Zaterdag 29 augustus 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Andris Nelsons

Rachmaninov: Symfonie nr 2

Nelsons was voor dit concertseizoen niet gecontracteerd, maar door corona is alles anders en Nelsons (allerwegen als grote kanshebber voor het chefdirigentschap betiteld - terecht) zat hoogstwaarschijnlijk toch thuis op de bank te niksen. Na de Eroica van Beethoven vorige week (zie hier) wederom een volbloed symfonie geprogrammeerd. Ik vind de Tweede Rachmaninov een grandioos stuk. De langzame inleiding is  even prachtig als dramatisch, en het simpele hoofdthema van dat eerste deel doet altijd even mijn adem stokken. De symfonie duurt een vol uur, en ik was na de puntige ritmiek van Beethoven erg toe aan een warm romantisch stuk. Met deze Tweede Rachmaninov kon ik het niet beter treffen. Nelsons koos opvallend langzame tempi en benadrukte vooral de duistere kanten. Het orkest bediende Nelsons op zijn wenken; heerlijke uitvoering. Moge de klik tussen orkest en Nelsons tot een vaste relatie leiden...

30 augustus 2020

Concert 23 augustus 2020

Zondag 23 augustus 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. François-Xavier Roth

Ter Velduis: Who, What, Where, When Why
Beethoven: Symfonie nr 3

En het KCO geeft weer concerten! Na bijna een half jaar stilte is er een aangepast concertprogramma tot het einde van dit kalenderjaar met concerten van ongeveer een uur, die soms twee keer per dag gegeven worden. Maximaal 350 bezoekers, en sowieso geen gehoest! Heerlijk om weer in de Grote Zaal naar het orkest te kunnen luisteren; het was voor mij maandenlang het grootste gemis vanwege de lockdown. Naast een aantal besloten concerten was er deze week één concert waar je een kaartje voor kon krijgen. François-Xavier Roth dirigeerde een fijn openingsconcert met het gemakkelijk in het gehoor liggend stuk Who, What, Where, When, Why van Jacob ter Veldhuis, een vraag-en-antwoordspel dat deze zelfverklaard avant-popcomponist deze zomer schreef. Niet al te diepgaand, maar het klonk wel fraai. Daarna de Eroïca van Beethoven waarin Roth zich als een navolger van Harnoncourt presenteerde. Strakke tempi, felle contrasten en in de snelle delen ook wat ongelijkheden. Die konden (deels) ook aan de ruime opstelling van het orkest liggen, alsook aan het beperkt aantal bezoekers; de Grote Zaal klinkt dan toch ruimtelijker, minder warm. De Marcia funebre werd fantastisch gespeeld. 

31 maart 2020

Concert 5 maart 2020

Donderdag 5 maart 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Alain Altinoglu
Jean-Yves Thibaudet, piano

Rihm: Sostenuto
Ravel: Pianoconcert in G
Franck: Symfonie

Debuut bij het KCO van de Frans-Armeense dirigent Altinoglu, momenteel chefdirigent aan de Brusselse Munt. Aan het korte, woeste orkeststuk van Rihm viel niet zoveel eer te behalen, maar des te meer in Ravel en Franck. Thibaudet hoorde ik al minstens een keer of vier met dit geweldige pianoconcert van Ravel, maar hij speelde het als nieuw: geraffineerd, virtuoos en zangerig. Hoe bekend het stuk ook is, zo gespeeld werd het boven zichzelf uitgetild. Na de pauze de onvolprezen Symfonie van Franck; een meesterwerk en door de grote dirigenten te nadrukkelijk genegeerd. Waarschijnlijk omdat het zo moeilijk is de juiste snaar te raken. Onbegrijpelijk dat Haitink het bij mijn weten nooit heeft gedirigeerd, er is in elk geval geen opname - het zou toch een juist voor hem iconische symfonie moeten zijn. Maar goed, Altinoglu dirigeerde een gedreven, haast te vlotte uitvoering, en hield de boel strak in de hand. De opbouw, de melodierijkdom en vooral: de kunst van het doorwerken der thema's: ik kreeg het even te kwaad tijdens deze uitvoering.
Tja, en dan: dit is voorlopig de laatste weblog, tot betere tijden. Dit concert vond plaats anderhalve week nadat ik samen met vriend C. en zo'n anderhalf duizend anderen een kwartier voor aanvang van Il Trovatore in de Milanese Scala te horen kreeg dat uit voorzorg de voorstelling niet door ging. In Amsterdam mocht het nog even door, maar ook hier ligt alles plat. Ik zal proberen deze weblog op andere wijze te voeden. Wellicht wat favoriete cd-opnames van stukken waar ik anders naartoe zou zijn gegaan. Goede gezondheid allen!

24 maart 2020

Concert 7 februari 2020

Vrijdag 7 februari 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Myung-whun Chung

Mahler: Symfonie nr. 9

Ik schrijf dit terwijl we ons nog niet echt realiseren wat de c-crisis voor impact heeft en gaat hebben, maar het met zijn allen in een concertzaal zitten doet nu - meer dan ooit - als paradijslijk voor. Nu we sinds gisteren weten dat het Mahlerfeest is afgelast, was dit concert als derde in een serie van drie (in het Concertgebouw althans) voorlopig de laatste Mahler door het KCO. In de dagen erna speelde orkest en dirigent nog in het buitenland - de uitvoering in de nieuwe Elbphilharmonie van Hamburg is online te zien en te genieten, zie hier! Chung is een intrigerende dirigent; hij dirigeert alsof het allemaal wat terloops is. Maar niets zonder reden. Uit een column van een orkestlid over dirigenten las ik dat zijn inderdaad wat terloopse dirigeerslag niet altijd even duidelijk is. Dus werd aan hem gevraagd: maestro, kunt u hier en daar wat duidelijker aangeven. Zijn antwoord: als ik meer geef, krijg ik minder van jullie terug. Typerend voor Chung. En toch klonk alles strak en helder. Mahler 9 is een iconisch orkestwerk, het eerste deel te veelomvattend om in woorden te vatten. De herinnering aan dit concert is tijdens deze kluizenaarstijden extra behulpzaam.

23 maart 2020

Opera 1 februari 2020

Zaterdag 1 februari 2020, Concertgebouw Amsterdam
Opera concertant

Rossini: Semiramide

Semiramide - Albina Shagimuratova
Arsace - Varduhi Abrahamyan
Idreno - Michele Angelini
Assur - Mirco Palazzi
Azema - Maria Novella Malfatti
Mitrane - Alessandro Luciano
Groot Omroepkoor
Radio Philharmonisch Orkest o.l.v. Michele Mariotti

Tussen de Nabucco-voorstellingen door ook even een geweldige Rossini-opera. Ik ken het stuk van de cd-opname met Joan Sutherland, maar hoorde het nog nooit live. Nu DNO meer Italiaanse opera's gaat brengen is er wellicht hoop dat deze prachtige opera seria ook eens in het Muziektheater komt. Deze concertante uitvoering mocht er zijn. Michele Mariotti kennen we van zijn optreden in La forza del destino bij DNO (zie hier), en er waren enkele uitstekende zangers gecontracteerd. Aan het begin werd bekendgemaakt dat Albina Shagimuratova eigenlijk niet kon zingen wegens een verkoudheid, maar om de uitvoering te redden deed ze het toch. Ik kon werkelijk niets aan haar zingen opmerken dat ze ziek zou zijn. Haar duet met Varduhi Abrahamyan was het hoogtepunt van de middag - hier legt Rossini de basis waar Bellini op zou verdergaan. Michele Angelini liet de zaal ontploffen na zijn twee hondsmoeilijke aria's. Rossini schudt in deze opera de ene briljante aria na de andere uit zijn mouw, en ondanks de uiteindelijk tragische afloop van het verhaal is de muzikale stemming doorgaans zonovergoten. Een verrukkelijke middag.

12 maart 2020

Opera 27 januari & 5 februari 2020

Maandag 27 januari & woensdag 5 februari 2020, Muziektheater Amsterdam
De Nationale Opera

Verdi: Nabucco

Nabucco - George Petean
Abigaille - Anna Pirozzi
Ismaele - Freddie De Tommaso
Zaccaria - Dmitry Belosselskiy
Fenena - Alisa Kolosova
Koor van De Nationale Opera
Residentie Orkest o.l.v. Maurizio Benini

Vorig jaar april hoorde ik Nabucco voor het eerst, concertant in het Concertgebouw (zie hier), en nu dan twee keer geënsceneerd bij DNO. Het is een geweldige opera, en tegelijkertijd onbevredigend. Geweldig omdat het stuk onweerstaanbaar mooie muziek bevat, onbevredigend omdat die mooie stukken geen eenheid vormen - zowel muzikaal als verhaaltechnisch teveel en-toen-en-toen. Helaas wist regisseur Andreas Homokide de zwakke kanten van de opera niet te verbloemen (sommige regisseurs kunnen dat). Gelukkig werd er uitstekend gezongen (de Nabucco en Abigaille waren subliem gecast), en het operakoor bewees wederom zijn unieke kwaliteit. Benini liet het Residentie Orkest spelen zoals ik het nog nooit eerder hoorde. En toch ondanks al die positieve kanten: het was geen volledig geslaagde productie. Ik moet eerst enkele andere gezien hebben (Verona?) om precies het euvel te duiden, maar het was allemaal te bedacht, te statisch. Bepaald niet Verdi's beste opera, maar desondanks een opera om in je hart te sluiten.

08 maart 2020

Concert 25 januari 2020

Zaterdag 25 januari 2020, Concertgebouw Amsterdam
Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Valery Gergiev
Gautier Capuçon, cello

Rossini: Ouverture Guillaume Tell
Sjostakovitsj: Celloconcert nr. 1
Sjostakovitsj: Symfonie nr. 15

Een matinee om niet te laten schieten. De Rotterdammers spelen onder leiding van hun oude chefdirigent op hun best, zo ook tijdens dit concert. De Vijftiende symfonie van Sjostakovitsj bevat citaten uit Wagners Ring en uit Guillaume Tell van Rossini, dus om met die ouverture te beginnen was logisch gedacht. Het stuk is briljant, eigenlijk is die hele lange opera die erop volgt stukken minder geslaagd. Gergiev bracht prachtige diepe dimensies aan. Het Eerste celloconcert van Sjostakovitsj is bepaald geen feestmuziek en kreeg door Gautier Capuçon een technisch feilloze maar wat bestudeerde uitvoering. Het klonk me wat te klinisch, niet aangrijpend. De Vijftiende van Sjostakovitsj is een van zijn beste symfonieën, weer geheel anders dan de symfonieën daarvoor. Het is in zichzelf gekeerde muziek, bedachtzaam, mysterieus en prachtig georkestreerd. In het briljante slot van de symfonie combineert Sjostakovitsj wat hij voor de slotmaten van het tweede en derde deel van zijn Vierde symfonie componeerde.
De foto hierboven is tijdens dit concert gemaakt en komt van de facebookpagina van de cellist.

09 februari 2020

Concert 24 januari 2020

Vrijdag 24 januari 2020, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Francois-Xavier Roth
En de sopraan?

Lully: Suite uit Alceste
Handel: uit Alceste: Gentle Morheus
Handel: uit Alceste: Come Fancy
Rameau: uit Hippolyte et Aricie: Ouverture en Chaconne
Von Gluck: uit Alceste: Ouverture en aria Ah! Malgré moi
Mozart: uit Idomeneo: Chaconne, aria Quando avran' fine omai en Ouverture

Een hoop gedoe dit concert. De oorspronkelijk gecontracteerde Anna Lucia Richter zegde ruim voor de serie van drie concerten af, en werd vervangen door Anna Prohaska. Maar op de ochtend van dit derde concert moest ook zij wegens ziekte verstek laten gaan en werd een onbekende sopraan uit Duitsland bereid gevonden het merendeel van de geprogrammeerde aria's over te nemen. Haar naam werd vooraf aangekondigd, maar ik heb die niet onthouden. Ook niet echt reden toe, eerlijk gezegd. Ze zong verdienstelijk, maar ze oversteeg nauwelijks het orkest en niet bepaald een provinciaal niveau. Vooruit, het kan haar ook niet kwalijk genomen worden, maar het concert moest het verder vooral hebben van de orkestrale delen. Met Lully werd een naam uit de namengalerij van de grote zaal afgestreept, ook al had Rameau in zijn plaats mogen prijken. Wat een grandioze muziek componeerde hij toch! Roth draaide de volgorde van Ouverture en Chaconne uit Mozarts Idomeneo om - ook bracht hij van de Chaconne ongeveer de helft van wat ik van dit geweldige stuk ken. Het had er nog bij gemogen want het concert was een half uur eerder afgelopen dan het programma aangaf. Clavecinist Menno van Delft speelde van Rameau nog een solowerk - dat was voor mij een unicum in de grote zaal.
In de Opéra Garnier in Parijs staan een rij beelden van grote Franse componisten. Van Lully, en ook Rameau. Het beeld van deze laatste maar eens getoond.