20 september 2015

Concert 16 september 2015

Woensdag 16 september 2015, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Andris Nelsons
Janine Jansen, viool

Bartók: Vioolconcert nr. 1
Sjostakovitsj: Symfonie nr. 7

Dit concert kon er na de drie stevige concerten in de vier dagen hiervoor ook nog wel bij. Een groot liefhebber van Bartók zal ik nooit worden; echt geraakt word ik door zijn muziek niet. De muzikaliteit van Janine Jansen en de innige samenwerking met het KCO vergoeden veel - Jansen is een echt fenomeen; ik heb haar nog nooit slecht of ongeïnspireerd horen spelen. Na de pauze die enorme Leningrad-symfonie waarover Sjostakovitsj in zijn door Volkov opgetekende memoires een andere uitleg geeft aan de betekenis van het stuk dan wat je normaal in de programmatoelichtingen leest, en zeker van die enorme mars in het openingsdeel. Voor velen maakt deze mars de hele symfonie tot een banale miskleun, maar kennelijk is teveel herhaling voor hen te gemakkelijk. En dat terwijl die mars gevarieerder en pakkender is dan de Boléro van Ravel. De symfonie houdt je vijf kwartier in zijn greep, en zo grandioos gespeeld als deze avond door het KCO valt er helemaal niets te klagen. Ik denk dat Sjostakovitsj - voor zover al niet het geval - meer en meer sophisticated wordt. En terecht. Het 'oude' publiek van de B-serie was stiller dan ik ervan gewend ben.

19 september 2015

Concert 14 september 2015

Maandag 14 september 2015, Concertgebouw Amsterdam
Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Marc Albrecht
Koor van de Nationale Opera
Csilla Boross, sopraan
Sonia Ganassi, mezzosopraan
Saimir Pirgu, tenor
Roberto Tagliavini, bas

Verdi: Requiem

Het derde concert op drie achtereenvolgende dagen; en niet met de kalmste programma's. Maar een Verdi-requiem vanuit operaperspectief gespeeld en gezongen laat je niet zomaar voorbijgaan. Het was een geweldige uitvoering, vooral door de stuwende leiding van Albrecht, het bevlogen spel van het orkest en de zwierige zang van het operakoor. De energie die Albrecht tentoonspreidt is eigenlijk onvoorstelbaar, en het effect daarvan op koor en orkest grandioos. Die krachtige loopjes door de trompetsectie hoorde ik niet eerder zo fel en rauw, precies zoals Verdi ze ook voorschrijft in Otello. De uitvoeringen met het KCO van Chailly en Jansons waren uitstekend, maar Albrecht deed niet voor hen onder. Het solistenkwartet zong wat vlak, maar er waren geen zwakke schakels. Tja, wie kan dit geweldige requiem weerstaan?

17 september 2015

Concert 13 september 2015

Zondag 13 september 2015, Concertgebouw Amsterdam
San Francisco Symphony Orchestra o.l.v. Michael Tilson Thomas
Yuja Wang, piano

Beethoven: Pianoconcert nr. 4
Mahler: Symfonie nr. 1

Dit wordt de eerste weblog van een concert met MTT, terwijl ik hem al vaker op de bok van het Concertgebouw zag staan, maar alle keren voor 2006 toen ik deze weblog startte. Met het San Francisco al eens een Mahler 9, en ook een paar keer bij het KCO. Waarom nu niet meer...? Ook op zijn 71ste blijft hij een leuke dirigent om naar te kijken, en zeker niet de lelijkste trouwens. Hij dirigeert wat larmoyant, soms haast suf, maar wanneer het moet zwaait hij driftig heen en weer. Het orkest is na zijn inmiddels twintig jaar chefdirigentschap volledig op hem ingespeeld en dan hoef je ook niet meer te gebaren wat je wilt. Vooruit: het KCO is stukken beter, en een Amerikaans orkest op Europese tour speelt helemaal op zijn gepolijst. Zo'n Mahler 1 (sinds een jaar de derde keer dat ik het stuk hoor) wordt dan wat gewoontjes, maar goed: het klonk allemaal als een te perfect gegoten klok. Yuja Wang speelde het Vierde concert van Beethoven iets te gemaniëreerd - maar het ongelooflijk subliem gecomponeerde middendeel werd wel perfect gespeeld. En dan is alles goed in het leven.

Opera 12 september 2015

Zaterdag 12 september 2015, Concertgebouw Amsterdam
Opera concertant

Wagner: Tristan und Isolde

Tristan - Ian Storey
Isolde - Jennifer Wilson
König Marke - Falk Struckmann
Kurwenal - Jochen Schmeckenbecher
Brangäne - Marina Prudenskaja
Melot - Paul McNamara
Groot Omroepkoor
Radio Philharmonisch Orkest o.l.v. Jaap van Zweden

De 'Tristan' hoorde ik al eens eerder concertant, in de Rotterdamse Doelen o.l.v. Gergiev en verder meerdere keren in het Muziektheater en een keer in de opera van Zürich. Zie de lijst van opera's in de rechterkolom. Echter, nog nooit eerder in het Concertgebouw, en vanaf rij 18 in het midden is dat natuurlijk pure weelde. Het Radio Philharmonisch en Van Zweden beleefden hun 'finest moments', en op de kwaliteit van de zangers was niet bezuinigd. Jennifer Wilson straalde van begin tot het bittere einde, en Marina Prudenskaja was een droom-Brangäne. Ze zong haar 'Habet acht' bovenaan de trap, en klonk prachtig dreigend. De oorspronkelijk aangekondigde Clifton Forbis moest een dag voor de uitvoering op doktersadvies afzeggen, en nog die vrijdagmiddag werd Ian Storey uit Engeland overgevlogen; hij zong de Tristan-partij zonder een minuut repetitie met het orkest. Een zanger duidelijk aan het einde van zijn carrière, maar hij zong met autoriteit én vooral: sonoor! Falk Struckmann imponeerde eerder als Amfortas en Gurnemanz, en ofschoon eveneens bijna uitgezongen vulde hij de rol van Marke onnavolgbaar getergd in. De ideale Tristan bestaat alleen op cd, maar wie kan een goede live-uitvoering van dit onnavolgbare meesterwerk weerstaan?

08 september 2015

Opera 5 september 2015

Zaterdag 5 september 2015, Muziektheater Amsterdam
De Nationale Opera

R. Strauss: Der Rosenkavalier

Die Feldmarschallin - Camilla Nylund
Baron Ochs - Peter Rose
Octavian - Paula Murrihy
Sophie - Hanna-Elisabeth Müller
Faninal - Martin Gantner
Ein Sänger - Yosep Kann
Koor van de Nationale Opera
Nederlands Philharmonisch orkest o.l.v. Marc Albrecht

Na de twee zomerconcerten van het KCO is met deze première van Der Rosenkavalier het nieuwe muziekseizoen echt van start gegaan. Ik denk dat dit pas mijn tweede Rosenkavalier was; de productie in 2011 (zie hier) met Rattle lijkt al heel lang geleden en pas nu kon ik het stuk van begin tot eind waarderen en bewonderen. Allereerst: de muziek van Strauss is geniaal, perfect passend bij de handeling. Alleen het terzet aan het slot van het derde bedrijf ontroert; de rest is gewoon verbazingwekkend briljant, echter niet emotioneel-dieprakend zoals Wagner en Verdi kunnen zijn. De subtiliteiten vliegen je daarentegen om de oren. De componist kon de Alpen verklanken, de afslachting van Agamemnon, en in Der Rosenkavalier een orgasme, valse Weense suikerschmerz, en een lomperik. Tja, en met een Nederlands Philharmonisch en Albrecht die zich in geen ander repertoire zo thuis voelen, en een cast zonder zwakke plekken: je komt oren tekort voor zoveel schoonheid. Camilla Nylund zingt een zelfbewuste en stijlvolle Feldmarschallin en Peter Rose is de vleesgeworden Ochs. Paula Murrihy is iets te vrouwelijk om volledig geloofwaardig te zijn als Octavian, maar ze zingt geweldig en acteert vol overgave. De enscenering van Jan Philipp Gloger stoort niet, maar is niet overtuigend. Vooral de derde akte - gesitueerd in een gang van een peeskamerhotel - valt tegen. Een stijlvolle kamer met zes deuren had evenzeer gekund, dus de moderne vertaling biedt geen extra diepgang, integendeel. En de eerste akte is weliswaar in een fraaie grootse huiskamer gesitueerd, maar dat daar die heftige nacht plaatsvond waarmee de introductie van de opera het einde aankondigt: waarom niet gewoon dat hele grote bed? Maar goed, genoeg visuele schoonheden. De oren worden met deze productie vooral in de watten gelegd. Later deze maand nog een keer.