26 augustus 2018

Concert 23 augustus 2018

Donderdag 23 augustus 2018, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Manfred Honeck
Anett Fritsch, sopraan

Webern: Fünf Sätze, op. 5
Berg: Altenberg-Lieder
Bruckner: Symfonie nr. 3

Het Gatti-vervangingscircus is begonnen; ik zal er af en toe nog wel naar verwijzen, maar veel zin heeft het ook niet echt. Gatti is weg en keert niet weerom. Manfred Honeck dirigeerde ruim twee jaar geleden een mooi concert met Beethoven en Mahler (zie hier) en nu een uitdagend programma met Bruckners Derde als hoogtepunt. Ik houd niet van Webern en Berg; het gaat bij mij het ene oor in en het andere nog sneller uit. Die vijf miniaturen van Webern zou ik desondanks eens nader moeten bestuderen, er gebeurt veel in heel weinig tijd. De liederen van Berg werden zeer trefzeker door Anett Fritsch gezongen, of soms vooral gedeclameerd. Maar mooi vind ik deze muziek gewoonweg niet. Na de pauze dan die geweldige Derde van Bruckner; de laatste keer dat ik het live hoorde was precies 10 jaar geleden o.l.v. Mariss Jansons (zie hier). Honeck dirigeerde een vloeiende en zeer transparante uitvoering (van de derde versie uit 1889), waarmee hij benadrukte dat deze symfonie een typisch overgangswerk is: van de nog weifelende en niet altijd evenwichtige Eerste en Tweede naar de wel volledig coherente Vierde. Het laatste deel van deze Derde vind ik wat rommelig en moeizaam, ofschoon het derde echo-thema uiterst origineel is. Maar goed, wat een geweldige symfonie verder, en wat ultiem heerlijk: Bruckner door het KCO!

10 augustus 2018

Opera 22 juli 2018

Zondag 22 juli 2018, Arena di Verona
Arena di Verona Opera Festival

Verdi: Aida

Aida - Maria José Siri
Amneris - Violetta Urmana
Radames - Carlo Ventre
Il re - Romano Dal Zovo
Ramfis - In Sung Sim
Amonasro - Ambrogio Maestri
Arena di Verona Orkest en Koor o.l.v. Daniel Oren

Ik ben soms verrukkelijk inconsequent. Afgelopen oktober schreef ik over mijn bezoek aan de Aida in Verona vijf weken ervoor dat ik er komend jaar niet per se opnieuw heen hoefde (lees hier), maar 10 maanden na die woorden zat ik er weer. En het werd de meest enerverende en gedenkwaardige opera-avond uit mijn geheugen. De Zeffirelli-enscenering zag ik er ruim 10 jaar terug ook, al was die van vorig jaar imposanter en verfijnder. Maar deze avond zong een geweldige cast o.l.v. een geweldige operadirigent. En die cast werd uitgebreid met het weer, die de avond onvergetelijk maakte. De eerste en tweede akte verliepen regulier, maar tijdens de pauze tussen de tweede en derde akte begon het zachtjes te druppelen, zodat de pauze bijna een uur duurde in plaats van de geplande 25 minuten. Het werd weer droog, en iedereen nam zijn plaats in. Enfin, die derde akte (wat een prachtig poëtisch begin na die pompeuze tweede akte) moest drie keer worden onderbroken door terugkerend gedruppel. Het was allemaal te weinig om volledig te stoppen, dus steeds weer de orkestleden terug in de bak, dirigent op, en Aida en Radames meteen voluit in hun duet enzovoort. Na de derde onderbreking werd omgeroepen dat de vierde akte meteen zonder pauze zou worden ingezet, maar het begon wel vervaarlijk te weerlichten en te waaien - het was inmiddels half twee 's nachts... Die vierde akte was net tien minuten aan de gang, toen er opeens dikke druppels vielen; iedereen weg en nu voorgoed. Die druppels bleken voorbode van een enorme hoosbui. Enfin, Aida en Radames werd de dood bespaard deze avond. We renden het plein over en dronken nog tot na twee uur onder de luifels een glas witte wijn. Aida is niet Verdi's allerbeste opera - er zitten enkele te snel gemaakte overgangen in, maar tegelijkertijd is het een prachtig drama, en wie kan het weergaloze Possente Ftha weerstaan? Von Karajan en Katia Ricciarelli namen het prachtig op (zie hier); maar alleen Toscanini dirigeerde in 1949 de harpen kernachtiger dan ooit (hier). In de Arena klonk het trouwens ook geweldig. De Arena van Verona is verslavend...

07 augustus 2018

Concert 8 juli 2018

8 juli 2018, Concertgebouw Amsterdam
Leo van Doeselaar, Maarschalkerweerdorgel

J.S. Bach: Toccata en fuga, BWV 565
J.S. Bach: Concerto in d, BWV 596
Rossini: Petite caprice in C 'style Offenbach'
Rossini: Ouverture La gazza ladra
Verdi: Uit Requiem: Kyrie eleison & Sanctus
Yon: Humoresque l'organe primitivo
Widor: Uit Symfonie nr. 5: Allegro vivace
Saint-Saëns: Danse macabre

Vorig jaar speelde Leo van Doeselaar ook op een zondagmiddag in juli een heerlijk uurtje orgel in de Grote Zaal (zie hier de weblog). Toen was het (eind juli) een regenachtige middag, nu begin juli reeds vol zomers, en nu ik deze weblog een maand later schrijf nog steeds. Tja, de Gazza ladra ouverture van Rossini op het orgel in de Grote Zaal, of Bachs bekendste orgelwerk... Die 70 minuten zijn precies genoeg, maar ook uniek: je zit gedurende het concertseizoen uren en uren naar dat instrument te kijken, maar je hoort het verder nooit. Verder precies wat ik vorig jaar schreef en drie jaar gelden (volg de link in de weblog van vorig jaar). Van Doeselaar is een heerlijk spelende organist, die met trots alle facetten van zijn instrument tentoonspreidt. Zijn introfilmpje uit mei j.l. zegt genoeg: zie hier. Hierboven een foto van de bouwer van het orgel in de Grote Zaal.

05 augustus 2018

Concert 21 juni 2018

Donderdag 21 juni 2018, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Daniele Gatti
Eva-Maria Westbroek, sopraan

Beethoven: Symfonie nr. 2
Wagner: uit Das Rheingold: Einzug der Götter in Walhall
Wagner: uit Die Walküre: Walkürenritt
Wagner: uit Siegfried: Waldweben
Wagner: uit Götterdämmerung: Tagesgrauen-Siegfrieds Rheinfahrt-Brünnhildes Schlussgesang

Nou, en zo bleek dit concert opeens mijn laatste van het KCO en Gatti; de dag erna zou Gatti bij de herhaling van dit programma voor de laatste keer optreden met het KCO... Want het is uitgesloten dat hij na zijn ontslag op staande voet - enkele dagen geleden bekendgemaakt - ooit nog eens zal terugkeren bij het orkest. Er valt van alles te zeggen over de #metoo-onthullingen in de Washington Post; uiteindelijk hebben de verklaringen van orkestleden van het KCO zelf Gatti de das omgedaan. Een enorm drama, allereerst voor de nauw betrokkenen zelf. Maar ook voor de traditie van het orkest: een breuk met het verleden van lange verbintenissen tussen chef en orkest, géén schilderij van Gatti in de dirigentenfoyer, en vooral een zoektocht naar een nieuwe chef en naar goede vervangers die de vele concerten komend seizoen moeten overnemen. Het stof van de klap moet nog neerdalen, en daarna kan pas echt de schade overzien worden.
Gatti is een groot dirigent en dit concert was exemplarisch voor zijn kwaliteiten. Een fraaie Tweede Beethoven, vloeiend en punctueel. Na de pauze een uur hoogtepunten uit de vier delen van Wagners Ring des Nibelungen, aaneengesloten gespeeld. Gatti is een groot Wagnerdirigent, en het orkest speelde grandioos. Nog grandiozer was het aandeel van Eva-Maria Westbroek. De rol van Brünnhilde zal ze nooit volledig zingen, maar van het Schlussgesang maakte ze een artistieke voltreffer van jewelste. Perfect bij stem, en dramatisch hoogst enerverend. Met de kennis van nu een extra dramatisch concert.