26 mei 2015

Concert 15 mei 2015

Vrijdag 15 mei 2015, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Jan Willem de Vriend
Kristian Bezuidenhout, fortepiano

Mozart: Balletmuziek uit Idomeneo
Mozart: Pianoconcert nr. 9 KV 271
Schubert: Symfonie nr. 1

Ik vrees dat dit mijn laatste concert was in het Concertgebouw van dit seizoen; pas eind augustus staat het volgende in mijn agenda. Een pittige afsluiter! De balletmuziek uit Idomeneo is power-Mozart: het stuk barst uit zijn voegen van energie. Ik ken het van de opname van de hele opera van Gardiner - ik was ook bij de concertante uitvoering daarvan ergens in 1990/1991. De Vriend en het KCO gingen voluit; heerlijk! Bezuidenhout is een eigenzinnige pianist; standaard zijn zijn optredens nooit. De kracht van de uitvoering van het Jeunehomme-concert lag vooral in de opvallend goede balans tussen orkest en fortepiano. Een gewone Steinway valt in de Grote Zaal soms al weg in het orkestgeluid; het relatief ielige geluid van een fortepiano heeft het bij wijze van spreken al zwaar tegenover een soloviool. Maar het klonk allemaal heel evenwichtig, en met zulke geïnspireerde musici als Bezuidenhout, De Vriend en het KCO klinkt zo'n Mozart-concert dan prachtig. Na de pauze de Eerste van Schubert; die hoorde ik ooit eens eerder door Harnoncourt. Schubert was pas 16 toen hij dit stuk componeerde (zestien!), en wat een sturm und drang, en wat een eigen handtekening in klankkleuren reeds. De kracht van Schubert en de uitvoerenden hielden het publiek ruim een half uur gevangen.

11 mei 2015

Opera 9 mei 2015

Zaterdag 9 mei 2015 - Muziektheater Amsterdam
De Nationale Opera

Berlioz: Benvenuto Cellini

Benvenuto Cellini - John Osborn
Giacomo Balducci - Maurizio Muraro
Fieramosca - Laurent Naouri
Teresa - Mariangela Sicilia
Asciano - Michèle Losier
Le Pape Clement VII - Orlin Anastassov
Koor van de Nationale Opera
Rotterdams Philharmonisch orkest o.l.v. Sir Mark Elder

Er zijn maar weinig componisten die zo origineel zijn als Hector Berlioz. En geen enkele andere componist was zo tegendraads en zo onconventioneel. Deze opera stamt uit 1838; tien jaar daarvoor overleed Schubert, een jaar voor hem Beethoven. Maar zij beiden zouden hun wenkbrauwen fronsend en tegelijkertijd bewonderend naar de eigenzinnigheden en vondsten van de nog jonge Hector hebben geluisterd. Enfin, de opera flopte, ook later na aanpassing. Het negentiende-eeuwse publiek was nog lang niet zover. Ergens begin jaren negentig bracht DNO ook al een serie voorstellingen, maar die productie was niet goed. Nu een nieuwe, geregisseerd door Terry Gilliam, bekend van Monthy Python's Flying Circus. Het is een sublieme productie, een feest van begin tot einde. Al tijdens de ouverture is het raak, en dat houdt drie uur niet op. Meerdere keren moest ik aan de Rossini-ensceneringen van Dario Fo denken: een in- en uit elkaar schuivend huis, grote poppen, permanente beweging enzovoort. Het einde van het eerste bedrijf maakt je intens gelukkig: er gebeurt zoveel dat je ogen en oren tekort komt, en een heel operakoor dat op de pulserende muziek van Berlioz meedeint, is onweerstaanbaar melig. En ondertussen hangt er 5 meter boven het koor een acrobate zonder veiligheidskoord de meest halsbrekende capriolen aan een ring uit te voeren. Gekmakend prachtig.
Tja, en dan heb ik het nog niet gehad over de uitvoering. Mark Elder leidt met vaste hand het Rotterdams Philharmonisch - bij zijn opkomst na de pauze stampvoette het orkest al voor hem; het zegt veel over zijn autoriteit. En dan de zangers: een idealere bezetting lijkt bij dit hondsmoeilijke stuk nauwelijks mogelijk. Ik heb van deze opera de opname van Colin Davis met Nicolai Gedda en Christiane Eda-Pierre, en waar Gedda soms te geknepen klinkt, is Osborn vloeiend en natuurlijk. Sicilia is een prachtige Teresa. Aparte vermelding voor Laurent Nouri die superb acteert (hij springt zingend van hoge trappen, zwaait vervaarlijk met degens etc), maar zingt tegelijkertijd grandioos, in de stijl van de oude rot Jules Bastin. En dan het koor... kan het beter? Enfin, dit is een Berlioz-uitvoering op zijn allerbest. (Uiteraard voor een tweede keer een kaartje geregeld.)