31 oktober 2011

Concert 28 oktober 2011


Vrijdag 28 oktober 2011, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Herbert Blomstedt

Mozart: Symfonie nr. 39
Schubert: Symfonie nr. 9


De Grote symfonie in C van Schubert behoort tot mijn meest favoriete symfonieën, maar geslaagde uitvoeringen zijn zeldzaam. Eigenlijk bewaar ik alleen goede herinneringen aan de uitvoeringen onder leiding van Harnoncourt, in het begin van de jaren negentig. De vastlegging op cd door Teldec houdt de herinnering levendig, ofschoon de opnamekwaliteit niet honderd procent is. Met name daardoor, alsook door de nog grotere orkestrale transparantie, blijft de 'authentieke' uitvoering door The orchestra of the age of enlightenment o.l.v. Charles Mackerras mijn ultieme opname van dit grootse stuk. Er gebeurt zoveel in deze symfonie, zoveel stemmen, tegenstemmen, detailwerking, dramatiek: het is nagenoeg onmogelijk alle elementen allemaal helder over het voetlicht te brengen. Mackerras en Harnoncourt kregen dat voor elkaar, maar de dirigenten die ik dit stuk ook live hoorde dirigeren (Tennstedt, Brüggen, Sawallisch, Metha, Rattle) lukten dat niet. Tot nu opeens Herbert Blomstedt met een werkelijk fantastische Schubert 9 kwam aanzetten! Ik hoorde hier een uiterst transparante, gedreven, scherpe en welhaast ideale uitvoering. Er zat een flink strijkerscorps, maar de houtblazers kwamen er uitstekend doorheen en waren ideaal in balans. De tempi en de spanningsopbouw waren gewoonweg perfect. En als vervolgens ook nog alle herhalingen worden gerespecteerd: een topuitvoering.
In Mozarts 39ste respecteerde Blomstedt eveneens herhalingstekens die normaliter worden genegeerd (zoals die van de doorwerking in het slotdeel). Met een klein orkest kwam hij evenzeer tot een prachtig doorzichtige uitvoering. Gewoon een grootmeester, deze inmiddels 84-jarige, maar uiterst levenslustige Blomstedt!

23 oktober 2011

Concert 20 oktober 2011


Donderdag 20 oktober 2011, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Mariss Jansons
Emanuel Ax, piano

Goebaidoelina: Het gastmaal tijdens de pest
Haydn: Pianoconcert in D, Hob. XVIII:11
Varèse: Amériques


Ik werk dezer maanden in België, woon door de week in Brussel, maar reis voor de weekenden op en neer naar Amsterdam. Voor dit concert was ik apart op en neer gereisd, want Jansons in Varèse wilde ik niet missen. Het was inderdaad enerverend, ofschoon de credits natuurlijk gaan naar Varèse. Riccardio Chailly introduceerde deze componist met succes bij het KCO en dat Jansons dit nu voortzet is bijzonder lovenswaardig. Want wat een brok energie, deze Amériques! De sirenes klonken minder snerpend dan bij Chailly, maar het stuk klonk groots. Dat het opeens afgelopen was behoort tot een van de eigenaardigheden van deze muziek, en dat het reguliere abonnementspubliek hiermee niet overweg kon onderstreepte alleen maar de bijzonderheid van dit stuk. Voor de pauze was er qua intensiteit al een heel concert voorafgegaan. De oorsponkelijk aangekondigde wereldpremière van het Concert voor orkest van Goebaidoelina was nog niet voltooid, en werd vervangen door Het gastmaal tijdens de pest, een intens werk vol opgebouwde spanning. Aardig om de componiste aanwezig te zien. Meteen erna een geheel ander hoogtepunt: het door Emanuel Ax en Jansons uiterst subtiel en glanzend gespeelde Pianocondert in D van Haydn. Ik ken het werk van een cd-opname in authentieke bezetting met clavecimbel (met Trevor Pinnock), maar ook met het KCO en op een verkleinde Steinway blijkt het een verrukkelijk stuk. Ax is een innemende pianist, een vakman pur sang; de impromptu van Schubert als toegift was eveneens van grote schoonheid. Een heuglijk, groots concert.

Opera 16 oktober 2011


Zondag 16 oktober 2011, Het Muziektheater Amsterdam
De Nederlandse Opera

R. Strauss: Elektra

Elektra - Evelyn Herlitzius
Klytämnestra - Michaela Schuster
Chrysothemis - Camilla Nylund
Orest - Gerd Grochowski
Aegisth - Hubert Delamboye
Toonkunstkoor Amsterdam
Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Marc Albrecht

Een prachtige uitvoering van dit absolute meesterwerk! De uitvoering werd gedragen door de ranke Herlitzius, die echter een enorm krachtige en zuivere stem heeft. Ik hoorde haar ruim anderhalf jaar geleden ook al in deze rol, in Brussel (zie hier de weblog daarvan). En haar invulling was dit keer misschien nog beter. Live hoorde ik deze rol nooit eerder zo goed gezongen als door Herlitzius. Schuster was een grootse Klytämnestra, ofschoon de aristocratische Soffel in Brussel ongeëvenaard was. Nylund zong een krachtige Chrosothemis; later dit seizoen zingt ze bij DNO Elisabetta in Don Carlo; daar kunnen we ons verheugen. Grochowski vond ik wat vlak, Delamboye daarentegen een opmerkelijk zuivere en fraaie Aegisth. Het NedPho en Albrecht lijken een uitstekend huwelijk aangegaan te zijn; het orkest klinkt vol, gedreven en harmonieus. En wat een grootse opera is de Elektra toch; ik hoorde het werk al zeker een keer of ach live, het blijft een verbazingwekkend krachtig en overrompelende opera.

Concert 30 september 2011


Vrijdag 30 september 2011, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Daniel Harding
Lang Lang, piano

Grieg: Pianoconcert
Beethoven: Symfonie nr. 3 'Eroica'


Lang Lang is een fenomeen; ik hoorde hem een paar jaar geleden met een prima uitvoering van Beethovens Vierde pianoconcert (zie hier de weblog ervan). En nu dan in het Grieg-concert. Het werd een grandioze uitvoering, stormachtig maar nergens over de top, helder en meeslepend en genuanceerd waar het moest. Als toegift een bewerking (van Liszt waarschijnlijk) van de Hongaarse mars uit La Damnation de Faust van Berlioz; je moet het maar durven spelen. Na de pauze een degelijke doorsnee-Eroica. Goede tempi, relatief groot orkest maar alles op zijn plek. Geen uitvoering voor de eeuwigheid, maar voldoende goed om een klein uurtje geconcenteerd naar te luisteren.

16 oktober 2011

Concert 16 september 2011


Vrijdag 16 september 2011, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Mariss Jansons
Genia Kühmeier, sopraan
Bernarda Fink, alt
Mark Padmore, tenor
Gerard Finley, Bas
Groot Omroepkoor

Strawinsky: Psalmensymfonie
Mozart: Requiem


Ik hoorde Mozarts Requiem pas een keer eerder live, een jaar of vijf geleden in het Palau de la Música Catalana in Barcelona door een gelegenheidsensemble. Nu dan door het KCO en zijn chefdirigent, aangevuld door een prachtig zingend Omroepkoor en vier topsolisten. Het had een logge boel kunnen worden, zo'n traditionele bezetting, maar het werd een doorzichtige, gedetailleerde en dramatische uitvoering. Niet neo-authentiek, maar gewoon bijzonder stijlvol en dienstbaar aan de muziek. Ik leerde het stuk kennen via de cd-uitvoering van Christopher Hogwood, die een andere dan de reguliere Süssmayr-versie opnam, en in plaats van gewone sopranen jongenssopranen inzette. Die klank raak ik nooit meer kwijt, alsook dat ik de Süssmayr-versie minder geslaagd vind. Maar goed, dat ligt aan hoe ik het werk heb leren kennen. Maar daarbuiten: dit was een geweldige uitvoering, en de vele microfoons boven het orkest deden vermoeden dat er te zijner tijd een cd van uitgebracht wordt; ik kijk er naar uit.
Voor de pauze de Psalmensymfonie van Strawinsky, een fraai, maar ook wat ongemakkelijk en niet volledig boeiend stuk. Wel goed gezongen!

Opera 10 september 2010


Zaterdag 10 september 2011, Muziektheater Amsterdam
De Nederlandse Opera

Gluck: Iphigénie en Aulide
Gluck: Iphigénie en Tauride


Iphigénie en Aulide
Iphigénie - Véronique Gens
Agamemnon - Nicolas Testé
Clytemnestre - Anne Sofie von Otter
Achille - Frédéric Antoun
Diane - Salomé Haller
Arcas - Laurent Alvaro

Iphigénie en Tauride
Iphigénie - Mireille Delunsch
Oreste - Jean-Francois Lapointe
Pylade - Yann Beuron
Diane - Salomé Haller
Thoas - Laurent Alvaro
Koor van De Nederlandse Opera, Les Musiciens du Louvre o.l.v. Marc Minkowski

Deze Gluck-dubbel bood ruim 4 uur overwegend gelijkvormige muziek. De recensent van NRC Handelsblad schreef dat de luisteraar nogal op de proef werd gesteld hierdoor, maar bij mij vlogen die 4 uren om. Niet vanwege Gluck, maar door de onvoorstelbaar superbe cast die voor deze megaproductie was gecontracteerd. Gens en Delunsch gelden als meesteressen in de Franse zangkunst en ofschoon werd aangekondigd dat Delunsch veel pijn in haar rug had zong ook zij fantastisch. Ook de mannenrollen waren perfect gecast. Testé als Agamemnon en Lapointe en Beuron als de onafscheidelijke vrienden Oreste en Pylade zongen de sterren van de hemel met hun prachtige stemmen. De grote ster was echter Anne Sofie von Otter, die in subtiliteit en klankschoonheid alle andere zangers overtrof. Haar treuraria was het hoogtepunt van de avond. De enscenering van Pierre Audi vond ik wat rommelig. Trap op, trap af - het bood weinig extra's. Minkowski zorgde voor een uitstekende orkestrale begeleiding en soms voor vuurwerk. Zelden zo'n perfecte zangersgroep bij elkaar gehoord.