26 december 2007

Concert 18 december 2007


Dinsdag 18 december 2007, Concertgebouw Amsterdam
Radio-Sinfonieorchester Stuttgart des SWR o.l.v. Sir Roger Norrington
Sabine Meyer, klarinet

Webern: Im sommerwind
Mozart: Klarinetconcert
Bruckner: Symfonie nr. 6

Dit laatste concert van het jaar was geen onverdeeld succes. Ik had een los kaartje gekocht om te horen wat de eigenzinnige Norrington van de eigenzinnige Zesde van Bruckner zou maken, en dat viel helaas niet mee. De thema's hingen als los zand aan elkaar, en door de vele temposchommelingen zat er geen eenheid in de uitvoering. In Bach, Beethoven en Vaughan-Williams heb ik Norrington prachtige uitvoeringen horen geven, maar met Bruckner ging hij deze avond de mist in. Zo niet voor de pauze. Een fraai breekbaar gespeelde Im sommerwind, en een fantastische uitvoering van hét Klarinetconcert door meesterklarinettiste Sabine Meyer. Bevlogen, virtuoos en emotioneel, en met fraai samenspel tussen soliste en orkest.

17 december 2007

Opera 15 december 2007


Zaterdag 15 december 2007, Royal Opera House Covent Garden Londen
The Royal Opera

Wagner: Parsifal

Parsifal - Christopher Ventris
Amfortas - Falk Struckmann
Gurnemanz - John Tomlinson
Kundry - Petra Lang
Titurel - Gwynne Howell
Klingsor - Willard W. White
The Royal Opera Chorus
The Orchestra of the Royal Opera House o.l.v. Bernard Haitink

Het was helemaal zoals ik gehoopt had, misschien wel meer. Het kost een paar centen en dan heb je ook wat, luidt de uitspraak. Maar dat is bij een muziekuitvoering natuurlijk afwachten. Alhoewel, bij deze cast, dit orkest en deze dirigent kan er in dit stuk eigenlijk weinig mis gaan. Ik was ooit twee keer eerder in dit theater, maar zat toen helemaal achteraan bovenin. Nu op de derde rij in de zaal, in het midden: ik kon de nekharen van Haitink tellen zowat. Het was een typische Haitink-uitvoering: prachtig opgebouwd gericht op de lange lijn, het orkestspel perfect in samenspraak met de zangers, en tot in de puntjes verzorgd. De klaagzang van Amfortas in de eerste akte is het indringendste gedeelte van deze opera; wie de fenomenale uitvoering van George London hiervan kent (o.l.v. Knappertsbusch, Bayreuth 1962 op Philips) weet wat ik bedoel. London zal nooit geëvenaard kunnen worden, maar Falk Struckmann kwam aardig in de buurt! Dat echter zelfs niet deze passage of de Karfreitagszauber uit de derde akte, maar juist monologen van Gurnemanz in de eerste akte en Kundry in de tweede tot de hoogtepunten van deze uitvoering werden, zegt veel over de enorm hoge kwaliteit van de uitvoering. Tomlinson heeft alleen al zijn kop mee voor de rol van Gurnemanz, en zijn stem en akteertalent maken hem een perfecte Gurnemanz. Hoe prachtig wanneer hij in de eerste akte met de vier knapen in een groepje bijeen zit en dan vertelt hoe het allemaal zo gekomen is. In de tweede akte probeert Kundry Parsifal te verleiden en haar vertelsel werd door Petra Lang zo ontzettend goed gezongen en door Haitink zo dienstbaar begeleid, dat de zaal zijn adem inhield. Lang en Haitink keken elkaar geen seconde aan, maar je zag aan ze dat ze elkaar volledig begrepen, volgden en de ruimte gaven, en alles ging vanzelf. Fantastisch.


De enscenering van Klaus Michael Grüber dateert van begin jaren 90 en ging toen bij de Nederlandse Opera in première. Ofwel: ik zag de enscenering die ik al kende (ik zag nog nooit een andere Parsifal). In de Engelse pers werd deze regie flink bekritiseerd, maar ik vond 'm bij nader inzien eigenlijk bijzonder fraai en passend. Geen geren en gevlieg op het podium: de stilstand van de handeling en de muziek werd fraai verbeeld. Prima. Van een website heb ik wat scenefoto's kunnen plukken, maar die geven niet helemaal de essentie van deze enscenering weer. Haitink bovenaan, want hij leidde een operavoorstelling die ik nooit zal vergeten. En hoe geweldig om hem eens in de orkestbak te zien, en bij het applaus op het podium. Hij werd luid toegejuicht, bij zijn opkomst bij de derde akte stampten de orkestleden zelf voor hem. Anderhalf jaar geleden durfde ik het niet te dromen, maar nu binnen een half jaar hoorde ik zomaar twee van de drie opera's die ik ooit nog door Haitink gedirigeerd had willen horen. Misschien toch ooit nog eens een Tristan...?

16 december 2007

Concert 14 december 2007


Vrijdag 14 december 2007, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Mariss Jansons
Gidon Kremer, viool

Kancheli: Lonesome, 2 great Slava from 2 GKs
Bartók: Vioolconcert nr. 1
Ketting: De aankomst
Bartók: Suite uit De wonderbaarlijke mandarijn

Onder leiding van Jansons speelt het KCO (bijna) altijd goed. Zo ook vanavond. Voor de pauze twee keer een hoofdrol voor Gidon Kremer, waarbij de zoete muziek van Kancheli vooral verblufte door het fraaie spel van solist en orkest. Het Eerste vioolconcert van Bartók bleek aantrekkelijker dan het Tweede, dat vorig jaar klonk. Kremer is een muzikant waarbij het samen muziekmaken vooropkomt, pas dan de perfectie. En hij weet te boeien, door zijn présence en stijlzuiverheid. Met Jansons als sublieme begeleider een fraai samengaan. De aankomst van Ketting is voor de helft te lang. Eerst denk je een minuut of vijf: mooi stuk. Maar als daarna alles alleen maar herhaald en herkauwd wordt gaat de glans er helemaal af. Jammer. De suite uit De wonderbaarlijke mandarijn is vooral spectaculair, zeker bij zulk subliem orkestspel. Maar een meesterwerk vind ik het niet. Een fraai opgediend gerecht, maar de smaak valt wat tegen.

01 december 2007

Opera 29 november 2007


Donderdag 29 november 2007, Muziektheater Amsterdam
De Nederlandse Opera

R. Strauss: Daphne

Daphne - Juanita Lascarro
Leukippos - Rainer Trost
Apollo - Scot MacAllister
Peneios - Frode Olsen
Gaea - Birgit Remmert
Koor van de Nederlandse Opera
Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Ingo Metzmacher

Première van een fantastische nieuwe productie. Ik kende de opera niet, ook al heb ik de Böhm-opname in de kast staan. Het is een prachtig feeëriek werk dat boeit van begin tot eind. Vaak wordt alleen het slot geroemd, maar ook andere delen zijn bijzonder fraai. Die geweldige laag gezongen monoloog van Gaea bijvoorbeeld! Peter Konwitschny tekende voor de regie, en hij plaatste de handeling in een wereld van dronkenschap en verval. Geweldig begin, met de koorleden als schaapjes, en het voortdurende gewankel van de feestgangers was een prachtig gezicht. De transformatie van Daphne in een boom is een scenisch hoogtepunt. Daarna projecteerde Konwitschny een aantal beelden uit de nazi-tijd; daarna de kop van Richard Strauss. Zijn boodschap leverde hem na afloop veel boegeroep op. Je kunt je afvragen of die foto's nodig waren, maar als geheel een prachtige productie, bovendien goed gezongen en gespeeld.