Opera 30 maart 2024

Zaterdag 30 maart 2024, Semperoper Dresden

R. Strauss: Die Frau ohne Schatten

Der Kaiser - Eric Cutler
Die Kaiserin - Camilla Nylund
Die Amme - Evelyn Herlitzius
Barak - Oleksandr Pushniak
Baraks Frau - Miina-Liisa Värelä
Sächsischer Staatsopernchor Dresden
Kinderchor der Semperoper Dresden
Sächsicher Staatskapelle Dresden o.l.v. Christian Thielemann

Met mijn goede vriend C bezocht ik vele malen het Concertgebouworkest en De Nederlandse Opera, maar we ontwikkelden ook een aarzelende traditie om naar grote buitenlandse opera's te gaan. Dat begon eigenlijk al in 1988 toen we naar de Elektra in de Muntschouwburg in Brussel gingen (met Christa Ludwig als Klytämnestra!), maar later Covent Garden (hier), de Opéra Bastille (hier) en la Scala (hier). Nu ik naar Portugal ben verhuisd is zo'n buitenlandse rendez-vous dubbel prettig - we zien elkaar weer, mét aanleiding. Toen C afgelopen augustus een app-bericht stuurde met de vraag: Waar zullen we weer eens heen gaan?, opperde ik de Semperoper in Dresden, daar wilde ik toch zeker ooit naartoe. En al snel bleek dat ze vele maanden later met Pasen een heuse Richard Strauss-dubbel deden: om en om Die Frau ohne Schatten en Elektra. Kaarten ruim beschikbaar, dus meteen geboekt en ook de vluchten heen en weer. Het werd een paasweekend om nooit te vergeten, vanwege het warme weerzien met C en zijn I, die prachtige stad Dresden, het verrukkelijke weer, terrassen aan de Elbe, braadworst en bier, Eierschecke, heerlijke lunches en diners, een lichtovergoten korte dienst met orgelmuziek in de Frauenkirche op stille zaterdag en daarna vanaf 16.00 een operavoorstelling die misschien de meest grandioze was die ik ooit hoorde en zag. Nou ja, allerbest en allermooist bestaan niet bij uitvoeringen, maar gottegot, wat was deze Frau weergaloos goed. Al na twee minuten dacht ik al: wat gebeurt hier, en dat duurde nog drie keer ruim een uur zo. Thielemann hoorde ik enkele eerder bij het KCO en ook met de Wiener Philharmoniker in Amsterdam, niet altijd overtuigend, maar deze avond deed hij het allerbeste wat een dirigent kan doen. De Staatskapelle speelde werkelijk grandioos, en Thielemann zorgde voor een ideale balans tussen zangers en orkest. Ik hoorde de Staatskapelle enkele keren in het Concertgebouw, maar als operaorkest stijgen ze boven zichzelf uit. Tja, dan de zangers. Pushniak en Värelä kende ik niet, maar zongen een formidabel mensen-paar. Herlitzius zong in Amsterdam bij het debuut van Marc Albrecht de Kaiserin (zie hier, hier en hier), maar Amme leek zelfs meer op haar lijf geschreven. Wat een stem en présence. Camilla Nylund zong in Amsterdam bij DNO in de Rosenkavalier (hier) en concertant met het KCO in de Lohengrin (hier). En als Kaiserin zelfs nog grandiozer. Haar declamatie in de derde akte: ongelooflijk! Soms is het onmogelijk goed te verwoorden hoe het echt was, maar lees dan deze recensie hier. Niets te veel gezegd. Nog geen maand na de uitvoering ben ik er nog vol van en kan ik deze avond nauwelijks nog bevatten, ook al zitten er inmiddels al een grandioze Elektra en een prachtig concert in Lissabon tussen (volgen). Het was een onvergetelijke uitvoering. Maar toch nog even over Richard Strauss: hem wordt vaak platvloersheid verweten, maar ik vind zijn idioom werkelijk heerlijk, om geen genoeg van te krijgen. In de Frau zitten prachtige climaxen, chaotische passages en uiterst intieme stukken waarbij de tranen je in je ogen springen. Richard Strauss in Dresden: hoe gelukmakend kan je het krijgen!

Concert 16 februari 2024

Vrijdag 16 februari 2024, Auditorium Gulbenkian Lissabon

Gulbenkian Orkest o.l.v. Marc Albrecht
Varoujan Bartikian, cello
Lu Zheng, altviool

R. Strauss: Don Quixote
R. Strauss: Sinfonia Domestica

Dit is de eerste van een Richard Strauss-drieluik in deze weblog. Drie geweldige avonden, zowaar een Richard Strauss-hattrick, te beginnen met dit verrukkelijk concert in Lissabon met misschien niet de allerbeste symfonische gedichten van Richard Strauss, maar gottegot wat een heerlijke stukken. Don Quixote bestaat uit drie delen: introductie, thema en variaties, en een finale. Typisch Richard Strauss: soms ben je even de draad kwijt, maar dan opeens word je opgetild tot het meest prachtige. Die rit door de hemel: het duurt minder dan een minuut, maar wat een meesterlijke passage! De solopassages werden uitstekend gespeeld door leden van het Gulbenkianorkest. En ja, dan die Sinfonia Domestica. Het verdient de eer die het toekomt. Ik hoorde het ooit, nog voor ik deze weblog startte, door het Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Lorin Maazel. Die uitvoering is opgenomen en heb ik op cd in de anthology-cdbox-serie van het KCO en die opname heb ik vele keren beluisterd. Geweldig! Het is een grandioos weelderig stuk. Marc Albrecht was chef bij De Nederlandse Opera - zijn naam staat bij vele uitvoeringen in de dirigentenlijst, zie hiernaast. Richard Strauss dirigeert hij als de beste, en zo ook deze avond in Lissabon. Het Lissabonse publiek luisterde muisstil, en was na afloop uitbundig in het applaus. Albrecht komt in dit drieluik nog eens langs. Het is zo moeilijk om de kwaliteit van een componist te verwoorden. Maar Richard Strauss wordt zeker een uitdaging - na dit drieluik verdient hij dat alleszins!