Opera 28 februari 2010

Zondag 28 februari 2010, Muziektheater Amsterdam
De Nederlandse Opera

Wagner: Der fliegende Holländer

Holländer - Juha Uusitalo
Senta - Catherine Naglestad
Daland - Robert Lloyd
Erik - Marco Jentzsch
Koor van De Nederlandse Opera
Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Hartmut Haenchen

Het blijft een raar stuk, die Holländer. Je hoort stukjes Rossini, Von Weber, maar ook Parsifal klinkt er al in door. Probeer dat maar eens overtuigend ten gehore te brengen; dat is de ultieme opgave van de uitvoerenden van deze opera. Dat lukte bij DNO deze middag eigenlijk heel goed. Niet op alle fronten, maar wel op heel veel. Meest overtuigend en groots: het orkest onder leiding van voormalig chefdirigent Hartmut Haenchen. Een prachtige spanningsopbouw, transparantie en warmbloedigheid kenmerkten het orkestspel. Ook prachtig: de Senta van Naglestad: beheerst gezongen, intiem waar het moest, voluit waar het kon. Ook goed: de Erik van Jentzsch; dat is meestal een zwakbezette tenor die niet opgewassen is tegen de kleine maar veeleisende partij, maar Jentzsch vulde zijn rol juist zeer overtuigend in. Robert Lloyd had door de regisseur een wat karikaturale presentatie van Daland toegemeten gekregen, maar hij zong met autoriteit en zijn stem herken je uit duidenzen. Juha Uusitalo zong de Holländer volgens het programmaboekje al in minimaal acht andere theaters, en hij beheerste zijn rol volledig. Toch vond ik zijn bariton wat licht. Dat kan liggen aan wat ik van cd-opnames van George London, Thomas Stewart en Theo Adam gewend ben. Binnen de conceptie van deze opera door Haenchen paste hij echter volledig: transparant, een overgang tussen Von Weber en het belcanto naar de grote zware Wagners. Mijn tweeslachtigheid ten opzichte van deze uitvoering betreft ook juist deze conceptie. Ik zou deze opera gewoon eens graag retrospectief-Wagneriaans horen: een volle Wotan-basbariton als Holländer en een Brünhillde/Isolde-sopraan als Senta en verder alles hard en veel. 'Die Frist ist um' is inhoudelijk en muzikaal de voorbode van de monoloog van Wotan in de tweede akte van Die Walküre; dan moet die slotnoot ook Wagneriaans-dramatisch voluit gaan in plaats van afgewogen gebalanceerd. Enfin, slechts kanttekeningen bij een verder prima voorstelling, met een geweldig zingend koor: hoe heerlijk toch altijd dat eerste kwartier van het derde bedrijf! De enscenering van Martin Kusej is modern, maar passend, ironisch en kleurrijk. Ik vind het altijd knap wanneer je met één toneelbeeld als basis verschillende situaties toch geloofwaardig kunt uitbeelden.