Concert 13 maart 2009

Vrijdag 13 maart 2009, De Doelen Rotterdam
Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Simon Rattle
Magdalena Kozená, sopraan

Berg: Zeven vroege liederen
Bruckner: Symfonie nr. 8

Je kunt je afvragen hoeveel schoonheid een normaal mens aankan, want na twee prachtige Haitink-concerten met geweldige uitvoeringen van Beethoven, Debussy en Bruckner was daar deze avond wederom een geweldig concert, dit keer in Rotterdam. Simon Rattle blijft (hoe sympathiek!) periodiek terugkeren naar het orkest dat hij in de jaren tachtig veelvuldig dirigeerde, ook nu hij als chef van de Berliner Philharmoniker tot de belangrijkste dirigenten van deze tijd behoort. Naast zijn fraaie Parsifal en Tristan met de Rotterdammers in het Muziektheater hoorde ik hem met zijn Berlijnse orkest twee keer in het Concertgebouw. Een Vierde Mahler viel mij zwaar tegen, maar zijn uit gevlochten staaldraad en verankerd plaatstaal gebeitelde Negende Bruckner klinkt zeven of acht jaar na dato nog in mijn oren na. Deze Rotterdamse Achtste Bruckner was eveneens gespierd. Ik hoorde het orkest nog niet eerder zo vol, krachtig en transparant bovendien. De contrabassen, celli en het koper zorgden bij menige tutti-passage voor een stevig fundament. Het koper moest in het eerste en tweede deel even warmlopen, maar in de Finale was hun rol glorieus. Rattle houdt duidelijk van tegenstellingen. Naast het stevige werk speelden de violen soms ook fluisterzachte tremolo's; van de houtblazers speelde de klarinettist werkelijk prachtig. Rattle is een totaal andere Bruckner-dirigent dan Haitink, bij wie de evenwichtige opbouw en de lange lijn centraal staan. Rattle boetseert dat het een aard heeft, geeft het orkest soms flink de sporen, om het meteen daarna weer klein en breekbaar te laten zijn. Voor onze door Haitink opgevoede Bruckner-oren niet helemaal coherent misschien, maar ik heb vanavond een zeldzaam spannende en eververende Bruckner Acht gehoord. Het publiek was tijdens de uitvoering muisstil, het applaus daarentegen enorm uitbundig, beide ongewoon voor Rotterdam, en volledig terecht!
Het concert kende voor de pauze nog een fraaie opening met de Zeven vroege liederen van Alban Berg, prachtig gezongen door Magdalena Kozená (naar het schijnt getrouwd met Rattle). Kozená hoorde ik een kleine twee jaar geleden een sublieme Melisande zingen onder Haitink. Wat een fraaie, frisse natuurlijke stem heeft zij. In augustus zingt ze bij het KCO o.l.v Jansons enkele Duparc-liederen. Ik verheug me er nu al op.