Concert 11 maart 2009

Woensdag 11 maart 2009, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink

Mozart: Symfonie nr. 35
Debussy: La mer
Beethoven: Symfonie nr. 7

Dat was schrikken. Na het stemmen door het orkest kwam Simon Reinink, de directeur van het Concertgebouw, het podium op. Hij vertelde dat Haitink tijdens de repetitie door zijn rug was gegaan, en dat pas die middag om een uur of vier het verlossende woord kwam dat hij toch zou dirigeren. Groot applaus, en toen verscheen opeens Haitink vanaf de zijkant, schuifelend, met een stok, treetje voor treetje het trapje op. Ik schreef aan het einde van mijn vorige log dat Haitink nog zo fris oogde, en nu kwam daar opeens een oude breekbare man. Haitink wuifde met zijn stok het gulle applaus weg, ging op zijn kruk zitten, en dirigeerde half zittend en staand een geweldig vurig concert, alsof hij zijn lichamelijke toestand krachtig wilde ontkennen. De Haffner-symfonie klonk spits en vol, het is vreemd genoeg één van mijn minst favoriete Mozart-symfonieën, maar een lekkere opwarmer, feller dan ik het eens eerder onder Haitink hoorde. Daarna La mer, dat door geen enkele andere dirigent zo goed gedirigeerd wordt als door Haitink. Hij geeft het werk precies de juiste stemming, laat het enorme orkest volledig transparant klinken, en weet de muziek boven de noten uit te laten stijgen. Dat moment in het derde deel, wanneer de violen hun flageolettonen spelen en de fluit het hoofdthema recapituleert: hemels. Beethovens Zevende wordt wel eens als een relatieve lichtgewicht onder zijn symfonieën beschouwd, maar ik kan er geen genoeg van krijgen. En deze Zevende was fantastisch. Haitink dirigeerde de overgang van het fluitthema in het eerste deel naar de tutti-herhaling in één vloeiende beweging (zoals ook Carlos Kleiber dat deed in zijn concert met het Concertgebouworkest - te zien op dvd en youtube), en dan krijgt de expositie een vliegende start. Regelmatig ging zijn linkervuist de lucht in en maande hij het orkest tot nog meer felheid. Dat zijn de beste Haitink-concerten: wanneer hij meer van het orkest vraagt dan wat er gerepeteerd lijkt. Dan telt zo'n pijnlijke rug totaal niet meer.
Ik schrijf deze log een dag na het concert. Zojuist zag ik op tv de televisieregistratie met Beethovens Zevende van het herhalingsconcert eerder vanavond. Haitink zag er alweer een stuk minder breekbaar uit.