Zondag 7 december 2008, Doelen Rotterdam
Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. James Conlon
Mahler: Symfonie nr. 10 (uitvoeringsversie Cooke)
De Tiende van Mahler hoor je zelden of nooit. Heel lang geleden hoorde ik de Cooke-uitvoeringsversie bij het KCO o.l.v. Simon Rattle (tijdens zijn mislukte gastdirigentschap waarna hij nooit meer voor het orkest terugkeerde). Enkele jaren later dirigeerde Chailly een fenomenale uitvoering bij hetzelfde orkest; van beide dirigenten bezit ik ook een opname die ik echter nooit beluister. Nu het werk op de lessenaars van het Rotterdams Philharmonisch bleek te liggen, en ik dit weekend toch langs mijn ouders die redelijk in de buurt wonen zou gaan... Enfin, de zaal van de Doelen was deze zondagmiddag net voor de helft gevuld. Het wil in Rotterdam maar niet lukken om bij reguliere abonnementsconcerten die een populair karakter overstijgen de zaal goed gevuld te krijgen. Alleen bij bijzondere evenementen (Gergiev op bezoek, iets met kinderen of bij een aparte festiviteit) komen er voldoende mensen (uit Amsterdam ook?) naar de Doelen. Maar de basis - de vaste concertgangers die niet terugdeinzen voor onbekend repertoire - lijkt smal. Wanneer een oud-chefdirigent een groots en bijzonder Mahler-werk komt dirigeren hoort de zaal redelijk gevuld te zijn, en niet zoals afgelopen zondag te leeg... De uitvoering was niet bijzonder. Goed, maar rechtlijnig en weinig uitgesproken. Voldoende goed om het werk weer eens nader te leren kennen, maar een groot Mahler-dirigent is Conlon zeker niet. Zeker het laatste deel, met de klappen op de grote trom, hoort door merg en been te gaan. En dat gebeurde niet. Desondanks een zeer welkome hernieuwde kennismaking met dit aparte muziekstuk!
8 opmerkingen:
Het klinkt misschien merkwaardig, maar sommige stukken heb ik nog nooit gehoord. Zoals de tiende symfonie van Mahler. Dit was een mooie gelegenheid geweest ´om het werk eens nader te leren kennen´. Misschien moet ik ook meer keuzes op repertoire maken en minder op dirigenten!
Ook heeft het tot enkele jaren geleden geduurd voordat ik een tweede symfonie van Mahler op CD had.
Sommige live-uitvoeringen hebben zo´n verpletterende indruk op me gemaakt, dat ik geen behoefte had deze op CD aan te schaffen. Zo´n uitvoering was de Tweede symfonie met het RphO op 13 mei 1990 o.l.v. Bernhard Haitink.
Mooie plaats om als Rotterdammer mijn tien meest memorabele Klassieke Muziek uitvoeringen van het jaar 2008 op te sommen:
---------------------------------
DNO 18 + 31 januari: Castor et Pollux – Rameau (Pierre Audi / Christophe Rousset)
DNO 16 februari: Gulio Cesare – Händel – (Ursel & Karl-Ernst Herrmann / René Jacobs)
DNO 1 juni: Saint Francois d´Asssise – Messiaen (Pierre Audi / Ingo Metzmacher)
DNO 12 september: Die Frau ohne Schatten – Strauss (Andreas Homoki / Marc Albrecht)
Wiener Philharmoniker – Valery Gergiev – Tsjaikovski 5e symfonie / Berlioz Roméo & Juliette (26 februari)
London Symphony Orchestra – Valery Gergiev – Schönberg - Kammersymfonie nr 1/ Mahler 7e symfonie (London 7 maart)
Budapest Festival Orchestra – Ivan Fischer – Mahler 4e symfonie (3 mei)
Rotterdams Philharmonisch Concert – Valery Gergiev – Ein Deutsches Requiem (afscheidsconcert 25 mei)
Koninklijk Concertgebouw Orkest – Mariss Jansons – Messiaen/ Poulenc/ Bruckner 3e symfonie (28 augustus)
Rotterdams Philharmonisch Orkest – Yannick Nézet-Séquin – Händel (met Andreas Scholl) / Beethoven 7e symfonie (15 november)
Een ongelooflijk mooi en indringend stuk muziek, die Tiende. Een beetje griezelig ook, het is toch in zekere zin muziek die van gene zijde komt. Tegelijk echter maakt het werk korte metten met de mythe van de Negende als een afscheid van het leven. Verplichte kost voor elke Mahlerliefhebber, zou ik zeggen. In de Nijmeegse Vereeniging, die toch niet uitblinkt door opwindende programmering, kwam dit werk al meermalen langs, zelfs in andere completeringen dan die door Dweryck Cooke. Op CD zijn bij mij Chailly, Rattle (Berlijn) en Gielen favoriet.
Ik heb de Mahler Chailly box van NRC Handelsblad (omdat ie zo goedkoop was) (bijna niet naar geluisterd). Ik zie dat de tiende daarbij zit! Ik ga er eens voor zitten! Spannend! Welke muziekliefhebber kan nog zeggen een ´nieuwe´ Mahler ontdekt te hebben?!
Het idee dat de negende Mahlers afscheidssymfonie zou zijn is de laatste jaren minder geworden, en toch..en toch...er naar luisterend, bekruipt me toch het gevoel dat er wel een belangrijke kern van waarheid in zit, maar dan een afscheid op een andere manier, meer als een grootse hymne aan de vergankelijkheid en (verloren) liefde (thema's die natuurlijk in Das Lied von der Erde en de 10e net zo'n belangrijke rol spelen). En het slot van de negende geeft naar mijn idee wel een gevoel van afscheid nemen, wellicht op een wat ascetische en accepterende manier (wat in Das Lied von der Erde ook in woord is verklankt). Thema's die herkenbaar zijn, hoe vol je ook in het leven staat. Toch wens ik t wel eens om naar Mahler te luisteren zonder iets van voorkennis te hebben over 's mans biografie...hoe zou dat zijn??
"Es scheint, die Neunte ist eine Grenze. Wer darüber hinaus will, muss fort. Es sieht aus, als ob uns in der Zehnten etwas gesagt werden könnte, was wir noch nicht wissen sollen, wofür wir noch nicht reif sind."
Arnold Schönberg
Ben ik er rijp voor? Ik twijfel ...
Kom op Leen, je kunt het aan, we zijn inmiddels bijna 100 jaar en 2 wereldoorlogen, vele rampen, muziekstijlen en composities verder, daar sluit die 10e prima op aan, doe die disk nu maar in de speler en laat je niet al te veel beinvloeden door wat meneer Schönberg erover heeft gezegd, zijn oren waren er veel minder rijp dan de onze doorgewinterde oren anno 2009....
....
Bedankt voor jullie aanmoedigingen, hij zit erop!
Eerste indruk: ik vind geenszins dat deze symfonie "korte metten (maakt) met de mythe van de Negende als een afscheid van het leven". Integendeel! De Tiende voelt voor mij als een tocht ná het leven, naar een andere wereld. En de bittere acceptatie daarvan.
Zoals Martien zelf zegt ´van gene zijde´. Un-heimlich.
Indrukwekkend en intrigerend.
Een reactie posten